αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι περίοδος στην οποία η Εκκλησία μας καλεί τα παιδιά της σε πνευματικές ασκήσεις και περισυλλογή. Είναι περίοδος μετανοίας. Κυριακή Πέμπτη των Νηστειών, προβάλλει ως υπόδειγμα μία γυναίκα που μετανόησε και επέστρεψε στο Θεό. είναι η όσια Μαρία η Αιγύπτια εορτάζει δύο φορές το χρόνο, την 1η Απριλίου και σήμερα. Γύρω από τον βίο της θα στραφεί ο λόγος. Τα παλιά τα χρόνια ζούσε στην έρημο ένας ασκητής, ο Ζωσιμάς. Η φήμη του προσείλκυε πολλές ψυχές. Ήταν όντως άγιος. Άλλα μία μέρα του πέρασε ένας λογισμός - αρκεί και ένας λογισμός για να κάνη τον άνθρωπο ν' αμαρτήσει.
Ο σατανάς του έλεγε «Ζωσιμά, είσαι ο αγιότερος άνθρωπος!». Ο Θεός όμως, που αγαπούσε το Ζωσιμά, δια οράματος του είπε «Δεν είσαι συ ο αγιότερος κοντά στον Ιορδάνη ποταμό υπάρχει κάποιος ανώτερος από σένα». Υπήκουσε και πήγε στον Ιορδάνη, σ' ένα ξακουσμένο μοναστήρι. Εκεί είχαν συνήθεια, την πρώτη μέρα της μεγάλης Τεσσαρακοστής όλοι οι καλόγηροι να φεύγουν αδείαζαν το μοναστήρι, έβγαιναν στην έρημο, κ' εκεί έμεναν 40 μέρες. Επέστρεφαν την Κυριακή των Βαΐων, για να εορτάσουν όλοι μαζί τα πάθη και την ανάστασι του Κυρίου. Έτσι έκανε κι ο άγιος Ζωσιμάς. Βγήκε στην έρημο. Καθώς περπατούσε, βλέπει μία σκια. Φοβήθηκε. Πλησιάζει. Δεν ήταν φάντασμα, ήταν μία γυναίκα η Μαρία η Αιγύπτια.
Είχε γίνει πετσί και κόκαλο άπ' τη νηστεία. Ο Ζωσιμάς τη ρώτησε πως βρέθηκε εκεί, και αυτή διηγήθηκε τον βίο της. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά που του είπε μάθαμε για αυτήν τα εξής. Η όσια Μαρία έζησε την εποχή του ενδόξου βασιλέως του Βυζαντίου Ιουστινιανού (527-565). Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια, που ήταν τότε πόλις ξακουσμένη, κέντρο γραμμάτων και επιστημών, σπουδαίο λιμάνι της Μεσογείου, εστία κοσμικής ζωής. Εκεί γεννήθηκε. Άλλα είχε το ατύχημα να πεθάνουν οι γονείς της κ' έμεινε ορφανή. Στο περιβάλλον εκείνο η Μαρία γλίστρησε και έπεσε στην αμαρτία. Λόγω δε της εκτάκτου καλλονής της έγινε διάσημος εταίρα, πόρνη. Έζησε έτσι 17 χρόνια, εμπορευόμενη το σαρκίον της. Έζησε με πολυτέλεια ο,τι επιθυμούσε το είχε.
Οι ερασταί της έδιναν άφθονα χρήματα. Φαγητά, ποτά, αρώματα, άνθη, κοσμήματα, έπιπλα, αμάξια, μέγαρο, ο,τι φανταστή κανείς, είχε στη διάθεσή της. Μία μέρα, κοντά στην εορτή του σταυρού, η Μαρία κατέβηκε στο λιμάνι. Είδε καράβια έτοιμα ν' αναχωρήσουν για τους αγίους Τόπους με προσκυνητές. Μπήκε σε ένα, όχι όμως για να πάει να προσκύνηση. Πήγε, όπως πηγαίνουν πολλοί στις εορτές, όχι για να τιμήσουν τους αγίους, άλλ' απλώς για να διασκεδάσουν. Ναύλο δεν πλήρωσε ναύλο ήταν το σώμα της. Στο ταξίδι οργίασε. Έφθασε στους αγίους Τόπους και στα Ιεροσόλυμα. Καθώς όμως πήγε μαζί με τους άλλους να μπει στο ναό, μία αόρατος δύναμις δεν την άφηνε την απωθούσε. Προσπάθησε πολλές φορές αδύνατον. Τότε συναισθάνθηκε, ότι είναι αμαρτωλοί.
Παρακάλεσε την Παναγία να τη βοηθήσει να προσκύνηση κι αυτή το ξύλο του σταυρού. Η Παναγία άκουσε την προσευχή της σε λίγο, χωρίς εμπόδιο, εισήλθε και με δάκρυα ασπάσθηκε τον τίμιο σταυρό. Όταν βγήκε από το ναό, ήταν άλλος άνθρωπος. Κάρβουνο μπήκε, διαμάντι βγήκε. Μετανόησε, έκλαψε, αποφάσισε να κόψη πλέον την αμαρτία. Βρήκε πνευματικό πατέρα και εξομολογήθηκε, για πρώτη φορά, με δάκρυα τα αμαρτήματά της. Ο πνευματικός της είπε «Πέρασε τον Ιορδάνη και πολλή ανάπαυση θα εύρης». Πέρασε τον Ιορδάνη κ' έφθασε στη βαθιά έρημο. Εκεί έζησε σκληρά ζωή ασκήσεως, προσευχής και λατρείας του Θεού. Ποιά γλώσσα μπορεί να περιγράψει τον αγώνα που έκανε στήθος με στήθος με το διάβολο;
Ο σατανάς προσπαθούσε με όλα τα μέσα να την επαναφέρει στην Αίγυπτο. Ζωγράφιζε εμπρός της τα θέλγητρα, τους εραστές, τις ηδονές, τα συμπόσια, τις διασκεδάσεις, τον πλούτο που εγκατέλειψε... Εκείνη πολεμούσε. Ύστερα από χρόνια ο σατανάς την άφησε. Έζησε εκεί η όσια Μαρία, μακριά από την κοινωνία. Ύστερα από σαράντα χρόνια τη συνάντησε ο άγιος Ζωσιμάς, όπως είπαμε, και του διηγήθηκε όλα αυτά. Τον παρακάλεσε δε, να ξανάρθει στο ίδιο μέρος, για να την κοινωνήσει. Πράγματι μετά από ένα χρόνο ο άγιος Ζωσιμάς ήρθε πάλι με το άγιο ποτήρια. Καμιά ψυχή δεν κοινώνησε με τόση κατάνυξη. Η όσια ευχαρίστησε το Θεό που την αξίωσε των αχράντων μυστηρίων. Παρακάλεσε δε τον άγιο Ζωσιμά, να έρθει και του χρόνου.
Ξαναπήγε ο Ζωσιμάς. Άλλα δεν τη βρήκε. Ψάχνοντας στην έρημο τη βρήκε νεκρά πλέον, ξαπλωμένη στην άμμο με σταυρωμένα τα χέρια. Δίπλα είχε γράψει «Ζωσιμά, θάψε το σώμα της αμαρτωλής Μαρίας». Εκείνος δεν μπορούσε να σκάψει και το συναξάρια λέει κάτι, που μπορεί σε κάποιους να φαίνεται απίστευτο, αλλά για το Θεό όλα είναι δυνατά. Ενώ, δηλαδή, συλλογιζόταν πως θα σκάψει, ξαφνικά έρχεται ένα λιοντάρι και με τα νύχια του έσκαψε λάκκο. Εκεί έθαψε το λείψανο της όσιας Μαρίας της Αιγύπτιας. Τι μας διδάσκει ο βίος της; Πρώτον οι υπερήφανοι ταπεινώνονται. Για αυτό κανείς μη υπερηφανεύεται. Κι αν ακόμη είναι Ζωσιμάς και τον θεωρούν άγιο, αυτός να έχη το συναίσθημα ότι είναι αμαρτωλός, ότι έχει πολλή «λάσπη» μέσα του.
Η υπερηφάνεια είναι απάτη. Υπερηφανεύθηκε ο Ζωσιμάς ότι είναι ο αγιότερος κι όμως δεν ήταν αυτός, αλλά μία γυναίκα. Υπερηφανεύθηκε κι ο άγιος Αντώνιος κι όμως απεδείχθη, ότι ένας τσαγκάρης της Αλεξανδρείας ήταν ο αγιότερος άνθρωπος των ήμερών του. Κακό πράγμα, μεγάλη αμαρτία η υπερηφάνεια. Αυτή γκρέμισε από τον ουρανό τον εωσφόρο και τον έκανε διάβολο. Οτιδήποτε κι αν έχουμε κάνει, ποτέ να μην έχουμε υψηλό φρόνημα. Πάντοτε να έχουμε ταπεινό φρόνημα, το όποιο εκτιμά και βραβεύει ο Κύριος. Δεύτερο δίδαγμα. Η όσια Μαρία δεν είναι μόνη. Σήμερα υπάρχουν όχι μία εταίρα αλλά χιλιάδες. Γέμισε ο κόσμος διεφθαρμένες γυναίκες. Φρικτό πράγμα η πορνεία.
Θα καταδικάσουμε τις γυναίκες αυτές; Όχι, αδελφοί μου. Είναι θύματα μίας κοινωνικής συμφοράς. Κάποια μάνα φταίει, κάποιος πατέρας, κάποιος άντρας - ελεεινό υποκείμενο που εγκατέλειψε τη γυναίκα. Κι όπως επάνω στην κοπριά φυτρώνουν τα μανιτάρια, έτσι στην βρωμερά κοινωνία φυτρώνει η πορνεία. Δεν καταδικάζουμε αυτές καταδικάζουμε το καθεστώς, την κοινωνία, όλους τους παράγοντας που αμέλησαν το καθήκον τους. Τις γυναίκες αυτές μην τις καταδικάσετε. Διότι μέσ' στη λάσπη μπορεί να κρύβεται ένα μαργαριτάρι. Αυτό απέδειξε η όσια Μαρία η Αιγύπτια. Μην καταδικάζετε τις γυναίκες αυτές. Τώρα που πλησιάζει Μεγάλη Εβδομάδα και θ' ακούσουμε την αμαρτωλή γυναίκα να κλαίει ενώπιόν του Κυρίου, ας έχουμε ένα έλεος για αυτές.
Γιατί μπορεί αυτές να σωθούν, και εμείς που νομίζουμε ότι είμεθα άγιοι να κολαστούμε. Μην κατακρίνετε, για να μη κατακριθείτε. Το ένα δίδαγμα οι υπερήφανοι ταπεινώνονται. Το δεύτερο άνθρωποι, μην κατακρίνετε για να μη κατακριθείτε. Και το τρίτο και σπουδαιότερο Αμαρτωλοί, λάβετε θάρρος! Όσες κι αν είναι οι αμαρτίες σας, συγχωρούνται. Κάθε αμαρτία, λέει ο Ιερός Χρυσόστομος, είναι κάρβουνο αναμμένο. Όσα κάρβουνα κι αν μαζέψεις, και αν γίνουν ένα βουνό σαν τον Όλυμπο, μόλις τα ρίξεις μέσ' στη θάλασσα σβήνουν. Η θάλασσα νικά τη φωτιά, κι όχι η φωτιά τη θάλασσα. Θάλασσα είναι το έλεος του Θεού και νικάει τις αμαρτίες του ανθρώπου.
Το είπε ο απόστολος σήμερα (βλ. Έβρ. 9,11-14) μία σταγόνα από το αίμα που έχυσε ο Κύριός μας επάνω στο σταυρό —αν πιστεύεις—, γίνεται ωκεανός. Μέσα στον ωκεανό αυτόν ελάτε όλοι να πλύνουμε οποιεσδήποτε αμαρτίες δια της μετανοίας. Εύχομαι, αγαπητοί μου, τις άγιες αυτές ήμερες, όλοι να μιμηθούμε την όσια Μαρία. Κανείς αμετανόητος, κανείς ανεξομολόγητος. Ας ακούσουμε όλοι, γέροντες και παιδιά, λαός και κλήρος, το σάλπισμα «Μετανοείτε» (Ματθ. 3,2' 4,17), και ας σπεύσουμε στο μυστήριο της εξομολογήσεως. Τότε θα αισθανθούμε κ' εμείς αυτό που αισθάνθηκε η αγία, και «χαρά έσται εν τω ούρανω επί ένι άμαρτωλω μετανοούντι» (Λουκ. 15,7).
† Επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης
