«Πρεσβεία θερμή, καί τεῖχος ἀπροσμάχητον· ἐλέους πηγή, τοῦ κόσμου καταφύγιον· ἐκτενῶς βοῶμεν σοί, Θεοτόκε Δέσποινα, προφθασον· καί ἐκ κινδύνων λύτρωσαι ἠμᾶς· ἡ μόνη ταχέως προστατεύουσα…» 

Από 1 Αυγούστου μέχρι και 14 Αυγούστου, νηστεύουμε προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Η νηστεία είναι αυστηρή. Ψάρι τρώμε μόνο στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας (6 Αυγούστου). Άν η 15η Αυγούστου συμπέσει Τετάρτη ή Παρασκευή τότε γίνεται κατάλυση μόνον ιχθύος.

Πρώτη Αυγούστου κάθε έτους ξεκινά η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου. Η περίοδος αυτή της νηστείας προηγείται της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και αρχικά ήταν διηρημένη σε δύο τμήματα: αυτό που προηγείτο της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και εκείνο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η νηστεία αυτή όπως επικράτησε να την τηρούμε, έχει αυστηρό χαρακτήρα. Εφόσον λοιπόν μπορούμε, νηστεύομε από λάδι όλες τις ημέρες.Κατάλυση οίνου και ελαίου έχουμε μόνο τα Σάββατα και τις Κυριακές, ενώ κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει καταλύουμε ψάρι.

Κατάλυση ιχθύος και μόνον έχουμε και κατά την ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αν αυτή πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.

Η Νηστεία αυτή γίνεται προς τιμήν της Θεοτόκου, η Οποία και Εκείνη νήστευσε πριν από την Κοίμησή Της. Κατά την παράδοση, μόλις η Παναγία πληροφορήθηκε τον επικείμενο θάνατό της, προσευχήθηκε στο Όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε και ενημέρωσε και τους Αποστόλους. Κατά την ημέρα της Κοίμησης επειδή δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μια νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της. Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανής και μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειο, καθώς η Παναγία ανελήφθη στους ουρανούς.

ο πέρασμα της Παναγίας από αυτόν τον κόσμο είναι ένα πέρασμα σιωπής, σεμνότητας, ταπεινοφροσύνης και ησυχίας. Μέσα στις περιγραφές των αγίων και των ιερών Ευαγγελίων δεν υπάρχουν λόγοι και φραστικές διατυπώσεις της Παναγίας, αλλά ούτε και στις Πράξεις των Αποστόλων συναντούμε αναφορές στη ζωή της. Αυτό που υπάρχει είναι μόνον μερικές αναφορές σε απόκρυφα ευαγγέλια. Δεν υπάρχουν λόγια της Παναγίας, δεν υπάρχουν πράξεις, στοιχεία της ζωής της, συγκεκριμένα γεγονότα, παρά μόνον πολύ απλές διακριτικές αναφορές στο θείο και άγιο πρόσωπό της. Αλλά όσο σιωπηλή ήταν στην επίγεια ζωή της, τόσο πλούσια στον λόγο ενώπιον του θρόνου του Θεού είναι η Παναγία μας.

Και ενώ η ίδια δεν εκφράζεται με τον λόγο, η ευαγγελική περικοπή, η οποία διαβάζεται στις εορτές της, λέγει «μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν». Η Παναγία, και γι αὐτό επιλέγεται αυτή η περικοπή, είναι το κατ ἐξοχήν πρόσωπο της θείας ακοής και της μυστικής σιωπής. Μυστικής σιωπής με την έννοια του ότι δεν βγάζει προφορικό λόγο, αλλά όμως φαίνεται πως ζει το μυστήριο του Θεού. Και θείας ακοής, γιατί όπως λέγει ο ευαγγελιστής Λουκάς «πάντα συνετήρει τά ρήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τή καρδία αὐτῆς» (Λούκ. β, 19). Τα όσα έλεγε ο Κύριος, τα όσα έπραττε, έμπαιναν στην ψυχή της και κατεγράφοντο μέσα της. Με αυτόν τον τρόπο συντηρούσε την χάρι την οποία της είχε δώσει ο Θεός.

Αν ο θάνατος των οσίων είναι τίμιος και η μνήμη δικαίου συνοδεύεται από εγκώμια, πόσο μάλλον τη μνήμη της αγίας των αγίων, δια της οποίας επέρχεται όλη η αγιότης στους αγίους, δηλαδή τη μνήμη της αειπάρθενης και Θεομήτορος, πρέπει να την επιτελούμε με τις μεγαλύτερες ευφημίες. Αυτό πράττουμε εορτάζοντας την επέτειο της αγίας κοιμήσεως ή μεταστάσεώς της, που αν και με αυτή είναι λίγο κατώτερη από τους αγγέλους, όμως ξεπέρασε σε ασύγκριτο βαθμό και τους αγγέλους και τους αρχαγγέλους και όλες τις υπερκόσμιες δυνάμεις δια της εγγύτητός της προς τον Θεό και δια των από παλαιά γραμμένων και πραγματοποιημένων σ' αυτή θαυμασίων.

Ο θάνατός της είναι ζωηφόρος, μεταβαίνοντας σε ουράνια και αθάνατο ζωή, και η μνήμη της είναι χαρμόσυνη εορτή και παγκόσμια πανήγυρις, που όχι μόνο ανανεώνει τη μνήμη των θαυμασίων της Θεομήτορος, αλλά και προσθέτει τη κοινή και παράδοξη συνάθροιση των ιερών Αποστόλων από κάθε μέρος της γης για την πανίερη κηδεία της, με θεολήπτους ύμνους, με τις αγγελικές επιστασίες και χοροστασίες και λειτουργίες γι΄ αυτήν.

άθε χρόνο στις 15 Αυγούστου εορτάζουμε την Κοίμηση και Μετάσταση της Θεοτόκου, που ονομάζεται και Πάσχα του καλοκαιριού. Αν η μνήμη ενός Αγίου αποτελή αφορμή χαράς και πανηγύρεως για όλη την Εκκλησιαστική Κοινότητα, η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι χαρά και πανηγύρι υπέρλαμπρο για όλη την Ορθόδοξη οικουμένη. Η Παναγία είναι η Μητέρα του Χριστού και επομένως είναι Μητέρα της ζωής και αιτία της ανθρώπινης σωτηρίας. “Μετέστης προς την ζωήν μήτηρ υπάρχουσα της ζωής”.

Έπρεπε όμως και αυτή, όπως όλοι οι άνθρωποι, να πληρώση το “κοινόν χρέος”, να γνωρίσει δηλαδή τον θάνατο, που δεν είναι δημιούργημα του Θεού, αλλά αποτέλεσμα της αμαρτίας του ανθρώπου. Βέβαια, με την Ανάσταση του Χριστού ο θάνατος καταργήθηκε και οι ψυχές των δικαίων προγεύονται τον Παράδεισο. Τα σώματά τους θα αναστηθούν πνευματικά και άφθαρτα κατά την Δευτέρα παρουσία του Χριστού και θα ενωθούν το καθένα με την δική του ψυχή.

Όμως, κατά θεία παραχώρηση και φιλανθρωπία, υπάρχει ο πρόσκαιρος χωρισμός της ψυχής από το σώμα, και αυτό γιατί; για να μη γίνη “τό κακόν αθάνατον”. Διαλύεται στον τάφο το ανθρώπινο σώμα μέχρι την κοινή εξανάσταση. Αλλά το θεοδόχο σώμα της Παναγίας, αυτό το σώμα που κρατούσε για εννέα μήνες και εγαλούχησε ως βρέφος τον Θεόν Λόγον, δεν ήταν δυνατόν να το κρατήση ο τάφος. Τρείς ημέρες μετά την κοίμησή της “μετέστησεν αυτήν προς τας εκείθεν μονάς, Χριστός ο εξ’ αυτής άνευ σποράς γεννηθείς”.

Άκουσον Θύγατερ και ίδε και κλίνον το ους σου και επιλάθου του λαού σου και του οίκου του πατρός σου και επιθυμήσει ο Βασιλεύς του Κάλλους σου

Την Υπερένδοξη Μητέρα του Θεού, την Πάναγνο Θεοτόκο, την γυναίκα που έγινε το μέσο της Ενανθρωπήσεως του Θεού, την Μητέρα της Ζωής τιμά σήμερα και εορτάζει Η Εκκλησία και ο πιστός λαός μας. Αγαπητοί μου αδελφοί. Και γίνεται η ημέρα της εκδημίας της ημέρα χαράς και πανηγύρεως, γιατί η Παναγία δεν πέθανε, αλλά μετέστη, μαζί με το σώμα της, και μετέβη προς τον Υιό της, προς την όντως Ζωή! Ο ψαλμωδός αναφέρεται στην Υπεραγία Θεοτόκο με πολύ κολακευτικά λόγια, διότι αυτή είναι η θυγάτηρ του Θεού και αυτή της οποίας το κάλλος επιθυμεί ο Βασιλεύς. Αυτό το κάλλος της Παναγίας μας, αυτή την μυστική ομορφιά καλούμαστε κι εμείς να ανακαλύψουμε και να ενστερνιστούμε.

Η Παναγία είναι η υπέρτατη ανθρώπινη ομορφιά. Όχι αυτή που ο κόσμος μας ταυτίζει με την σωματική εμφάνιση, την υγεία, την ευρωστία. Αυτή η ομορφιά είναι και ψεύτικη και, δυστυχώς, εφήμερη. Το κάλλος της Παναγίας είναι εσωτερικό και πνευματικό και γι' αυτό γίνεται επιθυμητό από όλο τον κόσμο, υλικό και πνευματικό. Η Παναγία μας δίδει ένα άλλο πρότυπο ομορφιάς και μας διδάσκει με τον βίο της πάμπολλα. Αυτό διότι: ακούει (Άκουσον θύγατερ): ακούει τον λόγο του Θεού και παραμένει πιστή σ' αυτόν. Από τη στιγμή του Ευαγγελισμού της μέχρι το Σταυρό, από τη στιγμή που αντηχεί το 'Δόξα εν Υψίστοις…' των αγγέλων, τότε που ο Συμεών της λέει στην Υπαπαντή τα όσα αναφέρονται στον Υιό της, αλλά και καθόλη την επίγεια πορεία του Ιησού βρίσκεται πάντα διακριτικά κοντά Του, ακούει τον Λόγο Του και τα βάζει όλα μέσα στην καρδία της, ακόμα και μέχρι το φρικτό Σταυρό, που ο Υιός της τής απευθύνει τις τελευταίες λέξεις "γύναι, ιδού ο υιός σου".

Αλλά είναι και η πρώτη που μαζί με τις Μυροφόρες πληροφορείται την Ανάσταση. Μας διδάσκει λοιπόν ότι ομορφιά είναι να έχει κανείς τα αυτιά της ψυχής του αφιερωμένα στο Θεό, μακριά από τις Σειρήνες του κόσμου και κάθε τι που προκαλεί σύγχυση. Βλέπει (και ίδε): Βλέπει τον εσωτερικό κόσμο της αρετής, έχει τους οφθαλμούς της να ατενίζουν και να φροντίζουν το εσωτερικό κάλλος που προέρχεται από την άσκηση, την παρθενία, την εγκράτεια, αρετές που οδηγούν τελικά στην όραση του Θεού. Η Παναγία ορά τον Ιησού Χριστό, όχι μόνο όταν ήταν αισθητώς εν τω κόσμω, αλλά και κατόπιν, δια της καρδιακής προσευχής, καθώς ο πνευματικός οφθαλμός της ήταν κεκαθαρμένος και ο λογισμός της παραδομένος αγαπητικώς στον Ιησού Χριστό.

Γι' αυτό και η Κοίμησή της είναι γι' αυτήν η στιγμή της επιστροφής στον ηγαπημένο της Υιό, που την εμπειρία Του διαρκώς είχε μέσα στην καρδία της. Υπακούει (και κλίνον το ους σου): Η Παναγία αποτελεί το πρότυπο της υπακοής στο Θεό. Ο Κύριος είπε ότι όποιος με αγαπά, υπακούει και τηρεί τις εντολές μου και η Παναγία ετήρησε τις εντολές του Θεού, όντας παρθένος, όντας χαριτωμένη, όντας η γυναίκα που στο πρόσωπό της αίρεται η ανυπακοή της πρώτης Εύας. Η πρώτη Εύα δια της ανυπακοής οδηγεί τον άνθρωπο στο θάνατο, η Παναγία δια της υπακοής μας επανασυνδέει με τη Ζωή. Μας διδάσκει με το παράδειγμά της ότι «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις», και ότι ο πιστός δεν μπορεί να υπακούει σε τίποτε άλλο από τις εντολές του Θεού, που είναι καταγεγραμμένες στο Ευαγγέλιο και εκφράζονται δια των ποιμένων του και δια της Εκκλησίας.

Αποτάσσεται την ματαιότητα και ζει ασκητικά (και επιλάθου του λαού σου και του οίκου του πατρός σου): Η Παναγία αποτελεί το υπόδειγμα του μονήρους βίου, το καύχημα των μοναχών και των ασκητών. Γι' αυτό πλείστα όσα μοναστήρια την έχουν προστάτιδα, και οι περισσότερες των Θαυματουργών Εικόνων της κοσμούν τις Ιερές Μονές μας: διότι απετάχθη την ματαιότητα του κόσμου, ζώσα εν τω κόσμω. Εδημιούργησε οικογένεια, ζώντας εν παρθενία. Απέταξε τους δεσμούς τους φυλετικούς, τους εθνικούς, τους προσωπικούς και ταυτόχρονα προσεύχεται και δέεται για όλον τον κόσμο. Έζησε μέσα στον κόσμο, παρέμεινε όμως αλώβητη της αμαρτίας και της ηδονής.

Με απλά λόγια, η Παναγία βίωσε το εσωτερικό κάλλος, παραδομένη στην χάρη του Θεού και αποτινάσσοντας κάθε ζυγό του κοσμικού πνεύματος. Με τον ίδιο τρόπο και οι μοναχοί, αποτελούν πνευματική οικογένεια ζώντας ασκητικά, είναι ξένοι τω κόσμω, αλλά ταυτόχρονα αγαπούν και δέονται υπέρ της σωτηρίας του κόσμου, αγωνίζονται να διέλθουν εκ της ζωής του κόσμου, δαμάζοντας χάριτι Θεού τους λογισμούς και τις επιθυμίες της δόξας, της ηδονής, της φιλαυτίας. Το κάλλος της Παναγίας γίνεται επιθυμητό υπό του Βασιλέως (και επιθυμήσει ο βασιλεύς του κάλλους σου). Έχει ανάγκη ο Θεός από το ανθρώπινο κάλλος; Όχι, αλλά το κάλλος της Παναγίας είναι καρπός της χάριτος του Θεού, της ενεργείας Του.

Η Παναγία με την καλλιέργεια των αρετών που περιγράψαμε αποκτά το πνευματικό κάλλος, γίνεται το πρότυπο της πνευματικής ομορφιάς και ελκύει το Θεό, κατοικεί μέσα της το Άγιον Πνεύμα, γίνεται η ευλογημένη, η κεχαριτωμένη, και καθίσταται η Υψηλοτέρα των Ουρανών, η καθαρωτέρα των ηλιακών λαμπηδόνων που φωτίζεται από τον κυοφορηθέντα Υιό Της, ώστε να μας λυτρώνει εκ της κατάρας και να καθίσταται μεσίτρια για όλο τον κόσμο. Αυτό το μεγάλο μήνυμα της πνευματικής ομορφιάς κρύβει μέσα της η εορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας. Αυτό το πνευματικό περιεχόμενο είναι που καθιστά την εκδημία της Θεοτόκου γεγονός άκρως χαρμόσυνο και αίτιο πανηγυρισμού.

Αυτό το κάλλος καλούμαστε σήμερα να προσεγγίσουμε, να ψηλαφίσουμε, να γευτούμε, να ενστερνιστούμε. Είναι καιρός να προσανατολίσουμε τη ζωή μας στην αναζήτηση της πνευματικής ομορφιάς. Μέσα σ' έναν κόσμο που θορυβεί, που δεν βλέπει ή βλέπει ότι θέλει και ότι τον συμφέρει, που δεν κλίνει την κεφαλή για να ακούσει τον άλλο και να κάμει την υπακοή, οι χριστιανοί καλούμαστε να ζήσουμε διαφορετικά. Να σιωπήσουμε, να απομονώσουμε τους θορύβους του κόσμου και να ακούσουμε τον έσω άνθρωπο. Να ακούσουμε πάνω απ' όλα τον λόγο του Θεού, να τον βάλουμε καλά μέσα στην καρδιά μας και να τον κάνουμε πράξη. Να δούμε καθαρά με τα μάτια της ψυχής μας και να κάνουμε πρώτο μέλημά μας την καλλιέργεια των αρετών.

Να υπακούσουμε στις εντολές του Θεού, στο Ευαγγέλιο, στην Εκκλησία, στους πνευματικούς μας πατέρες, γιατί τελικά μόνο η υπακοή θα μας οδηγήσει πίσω στον Παράδεισο. Σ' αυτή την όντως δύσκολη πορεία μας ας αντλήσουμε δύναμη και κουράγιο από το πάνσεπτο πρόσωπο της Παναγίας μας, ώστε μιμούμενοι τον τρόπο του βίου, της αγάπης για τον Θεό, της υπέρβασης της αμαρτίας, της ασκητικής παρθενίας, να γίνουμε κάλλει ωραίοι ελκύοντας επάνω μας την αγάπη του Ιησού και την σωτήριο χάρη του Αγίου Πνεύματος. Πουθενά αλλού μακριά από την Εκκλησία δεν θα βρούμε αυτή την υπέρτατη πνευματική ομορφιά, γιατί ακριβώς εδώ βρίσκεται η Παναγία, η Μήτηρ της Ζωής, η Μεσίτρια, το ακατανόητον θαύμα, το κεκρυμμένον Μυστήριον, η Μήτηρ όλων μας, η ηγαπημένη! Αμήν

Πάσχα του καλοκαιριού ονομάζει ο πιστός λαός μας την δεκαπενθήμερη περίοδο που ξεκινά την 1η Αυγούστου και καταλήγει στις 15 Αυγούστου, την ημέρα που η Αγία μας Εκκλησία τιμά την Κοίμηση της Υπεραγίας μας Θεοτόκου. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καθ’ όλη την περίοδο αυτή τελούμε παρακλήσεις στην Παναγία, ικετεύουμε τη μεσολάβησή Της, την πρεσβεία της προς τον Υιό Της να μας ευσπλαχνιστεί και να ανοίξει τον Παράδεισο και για μας τους ελεεινούς και τρισάθλιους. Παρακαλούμε την Δέσποινα του κόσμου, την Πλατυτέρα των ουρανών να μεσιτεύει, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις ποικίλες δυσκολίες της ζωής, να στεριώσουμε την πίστη μας στην Αγία Τριάδα, να αποφύγουμε το πυρ της κολάσεως. Έχουμε άραγε αναρωτηθεί πόσα λίγα πράγματα γνωρίζουμε οι σημερινοί Χριστιανοί για την Παναγία μας; Έχουμε άραγε εξετάσει το γιατί η Παναγία αφουγκράζεται τον πόνο μας και ανταποκρίνεται ως αρίστη διακόνισσα στα αιτήματά μας; Έχουμε ερευνήσει το γιατί πρέπει να τιμούμε την αγία Θεοτόκο μας;

 
Η αναξιότητά μας να περιγράψουμε την Παναγία μας οδηγεί εκ του ασφαλούς να αναφερθούμε στα σχετικά κείμενα του Αγίου Ιωάννη Δαμασκηνού που περιγράφει τα θαύματα που συνέβησαν την ημέρα της Κοιμήσεώς Της. Να λοιπόν πως εξιστορεί τα γεγονότα και τα θαύματα που τότε συνέβησαν. Εάν ο ευαγγελισμός ήταν αρχή, έτσι η σημερινή εορτή είναι τέλος, επειδή η Κυρία Θεοτόκος και αρχή και τέλος είναι της σωτηρίας των ανθρώπων Πολλοί άνθρωποι εκλαμβάνουν τη σημερινή ημέρα ως ημέρα λύπης και αφορμή για δάκρυα, επειδή κοιμήθηκε η Κυρία Θεοτόκος εγώ όμως, αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης την εκλαμβάνω ως ημέρα ευφροσύνης. Γιατί όσο ήταν στη γη μόνο το χωριό Γεσθημανή την είχε, όταν μετεστάθη στον ουρανό όλος ο κόσμος την απέκτησε βοηθό και επιτηρητή.

Γιατί από την γη πήγε στον ουρανό, από τη φθορά στην αφθαρσία, από τη λύπη στη χαρά, από τα φθαρτά στα άφθαρτα, από όλα τα θλιβερά στα χαροποιά και ευφρόσυνα. Για αυτό το λόγο ευφραίνομαι. Η Κυρία Θεοτόκος ήταν 59 ετών, όταν έμελλε να αποθάνει. Η Παναγία όταν πήγε στο Ιερόν ήταν τριών χρόνων. Στο Ιερό έμεινε δώδεκα έτη και έως να γεννήσει τον Χριστό, πέρασε άλλο ένα έτος. Έζησε και με τον Χριστό άλλα 32 έτη και μετά τη Σταύρωση και την Ανάσταση έζησε άλλα ένδεκα χρόνια. Συνολικά δηλαδή έζησε 59 έτη.

Τρεις ημέρες λοιπόν πριν από την Κοίμησή Της, φανερώθηκε σ’ αυτή ο Αρχάγγελος Γαβριήλ με κλαδί φοινικιάς στο χέρι και της λέγει. Να γνωρίζεις Κυρία Θεοτόκε, ότι μετά τρεις ημέρες πρόκειται να μετατεθείς από τη γη στους ουρανούς. Γι’ αυτό ευτρέπισε τον εαυτό σου, ετοίμασε τα επιτάφιά σου και ανέμενε την κοίμησή Σου, γιατί έρχεται ο Υιός Σου να παραλάβει την Αγία Σου ψυχή. Αμέσως μετά το άκουσμα αυτό, η Παναγία σηκώθηκε και ανέβηκε στο όρος των Ελαιών, εκεί όπου αναλήφθηκε ο Υιός Της για να προσευχηθεί. Όλα τα δέντρα του βουνού εκείνου τότε κατά θαυμαστό τρόπο έπεσαν και προσκύνησαν αυτή, τη στιγμή που σήκωσε τα χέρια Της και προσευχόμενη είπε: «Υιέ μου μονογενές και αγαπημένε, όπου καταδέχθηκες να έλθεις επί της γης, να σαρκωθείς από τα αίματά μου, εσύ παράλαβέ με και στην βασιλεία Σου «σώνει με ο χωρισμός σου σώνει με η στέρησίς σου Υιέ μου ωσάν ώρισες, ούτω και ποίησον όπου ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός αυτό λέγω και εγώ, εκεί όπου είσαι εσύ Υιέ μου ηγαπημένε, εκεί με αξίωσαι να έλθω, ότι η καρδία μου είναι θλιμμένη δια την αγάπην σου».

Αυτά τα λόγια είπε η Παναγία και κατέβηκε από το όρος και πήγε στο σπίτι Της στο χωριό Γεσθημανή. Η Παναγία είχε δυο φουστάνια, το ένα το φόρεσε για την κοίμησή της και το άλλο το χάρισε σε μία πτωχή γειτόνισσα. Ο Απόστολος Πέτρος και ο Ιωάννης ο Θεολόγος ήταν σε κοντινά μέρη και δεν απομακρύνονταν από την περιοχή όσο ζούσε η Κυρία Θεοτόκος. Ο Απόστολος Πέτρος είχε πολλή πίστη στην Θεοτόκο ενώ ο Ιωάννης ήταν υιοθετημένος γιος της. Δεν πήγαιναν λοιπόν πολύ μακρυά για να υπηρετούν την Παναγία. Την τρίτη λοιπόν ημέρα, μετά το μήνυμα του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, εκεί που δίδασκαν, τους άρπαξε κάποιο σύννεφο και τους μετέφερε στη Γεσθημανή στο σπίτι της Παναγίας. Κατά παρόμοιο τρόπο μεταφέρθηκαν και οι άλλοι Απόστολοι. Στη Γεσθημανή μεταφέρθηκαν ο Άγιος Διονύσιος Αρεοπαγίτης και ο διδάσκαλός του Άγιος Ιερόθεος.

Μόλις τους είδε η Παναγία χάρηκε και τους είπε: «Παιδιά μου καθίστε να σας αποχαιρετίσω, γιατί σήμερα μεταβαίνω στον αγαπημένο μου Υιό. Γιατί ο Άγγελος Γαβριήλ, όπου μου ανήγγειλε τη σύλληψη του Υιού μου, ήλθε πάλι και μου έδωσε αυτό το κλαδί της φοινικιάς και μου είπε πως μετά τρεις ημέρες θα μεταβώ στα ουράνια γι’ αυτό ευχαριστώ τον Υιό μου και Θεό, επειδή σας μάζεψε όλους, προκειμένου να σας δω» Οι Απόστολοι άρχισαν να κλαίνε. Τότε δακρυσμένος ο Ιωάννης λέγει. «Κυρία Θεοτόκε και μητέρα μου, όταν ο αγαπημένος Υιός σου ήταν μαζί μας τον είχαμε για παρηγοριά. Όταν ανελήφθη στους ουρανούς άφησε ως παρηγοριά εσένα. Τώρα που μας αφήνεις και εσύ ποιόν θα έχουμε παρηγοριά; Ποιός θα μας διδάσκει και θα μας καθοδηγεί; Τότε η Παναγία κλαίγοντας λέγει: Μη κλαίτε παιδιά μου και με κάνετε και εμένα να λυπούμαι.

Μην λυπάσθε για το θάνατό μου. Γιατί μπορεί να μετατεθώ από τη γη, φίλοι του Υιού μου, αλλά δεν πρόκειται να χωρισθώ τόσο από εσάς, όσο και από όλους αυτούς που με επικαλούνται. «αμή εγώ θέλω να είμαι πρέσβυς και μεσίτρια στον αγαπημένο μου Υιό για όλο το χριστιανικό γένος. Μη κλαίτε αλλά κοιτάξτε να με ενταφιάσετε. Το λόγο πήρε κατόπιν ο Απόστολος Παύλος αλλά και ο Απόστολος Πέτρος αλλά και όλοι οι υπόλοιποι απόστολοι. Βλέποντας την αγάπη και τη θλίψη τους η Παναγία τους απευθύνει μία τελευταία διδαχή. «Βλέπετε παιδιά μου τον κόσμο τούτο εἶναι σαν πραγματεία. Ο δε Θεός είναι ως βασιλέας και εσείς οι δούλοι του αγαπημένου μου Υιού είστε σαν πραματευτάδες.

Ήταν κάποτε ένας βασιλιάς μέγας και ισχυρός και είχε δυο δούλους και άκουσε πως σε κάποιο τόπο γίνεται μεγάλο πανηγύρι και οι άνθρωποι κάνουν μεγάλη πραγματεία (επίπονη εργασία). Φωνάζει τους δυο δούλους του και τους λέγει: Πηγαίνετε στο πανηγύρι και κάνετε πραγματεία εκεί. Σε ένα μήνα να γυρίσετε πίσω, γιατί όποιος αργήσει θα αποκεφαλιστεί. Πήραν πολλά χρήματα (χαρίσματα) οι δούλοι και πήγαν στο πανηγύρι. Ο ένας εξ αυτών άγνωστος και μωρός καθώς ήταν επέλεξε να αγοράσει πράγματα που έλειπαν από το βασιλέα και νόμιζε πως τα έχει ανάγκη. Αγόρασε σπίτια, εργαστήρια και χωράφια, όσα δηλαδή ο βασιλιάς δεν είχε ανάγκη και τον άφηναν παντελώς αδιάφορο.

Μέχρι να σπείρει ο δούλος αυτός τα χωράφια, να φτιάξει τα εργαστήρια και να επιδιορθώσει όσα σπίτια ήταν χαλασμένα πέρασαν τέσσερις μήνες ίσως και περισσότεροι. Ο άλλος δούλος, καθώς ήταν φρονιμότερος αγόρασε πολύτιμους λίθους και γύρισε αμέσως στο βασιλιά καί ο βασιλιάς τον τίμησε και τον δόξασε επειδή φάνηκε αντάξιος της εμπιστοσύνης του ὁ πρώτος δούλος λοιπόν αποκεφαλίστηκε και θεωρήθηκε εχθρός του βασιλιά.

Έτσι είστε και εσείς όλοι οι Απόστολοι του Υιού μου σας έστειλε ο αγαπημένος μου Υιός να πάτε στον κόσμο σαν πραματευτάδες και να κερδίσετε τις ψυχές των πλανεμένων ανθρώπων, που άκουσαν το όνομά Του. Και αν κάποιος από εσάς φίλοι μου και παιδιά μου, φανεί φίλος του διδασκάλου του Υιού μου, αυτόν θέλει να τιμήσει και αυτός στην βασιλεία του. Και εάν δεν θέλετε να αρέσετε στον διδάσκαλό σας, μοναχοί σας θα δεινοπαθήσετε. Γι’ αυτό παιδιά μου αγαπημένα τρέξτε να κηρύξετε, να φωτίσετε, να καθοδηγήσετε τον πεπλανημένο κόσμο, για να τον κερδίσετε και να τον πάτε στη βασιλεία του Υιού μου.

Μη φοβάσθε από τους βασιλείς, όπου μπορούν μόνο το σώμα σας να βλάψουν ενώ στη ψυχή σας δεν δύνανται να κάμνουν τίποτε αλλά να φοβάσθε το Θεό, όπου δύναται και το σώμα και τη ψυχή σας να ζημιώσει , όπως ακριβώς σας το έλεγε ο Υιός μου. Να έχετε αγάπη και ειρήνη μεταξύ σας, να χαίρεσθε και να ευφραίνεσθε γιατί είναι πολύς ο μισθός σας στην βασιλεία των ουρανών Μπορεί λοιπόν εγώ να μεταβαίνω στη βασιλεία του Υιού μου αλλά πάντοτε θα είμαι μαζί σας και θα σας στηρίζω και θα σας παρηγορώ στις θλίψεις σας.

Αυτά είπε και άλλα πολλά η Παναγία προς τους Αποστόλους και ευθύς έκλεισε τους αγίους της οφθαλμούς και φώναξε δυνατά: «Υιέ μου εις χείρας σου παρατίθημι το πνεύμα μου». Και κοιμήθηκε Καί την μεν άγια της ψυχή δέχθηκε ο Υιός της στα χέρια του. Το δε άγιο και θεοδόχο σώμα της το πήραν στους ώμους τους οι μαθητές για να το ενταφιάσουν. Από τη μία μεριά το κρατούσε ο Ιωάννης ο Θεολόγος, από την άλλη ο Πέτρος, από τη τρίτη μεριά ο Ιάκωβος ο αδελφός του Ιωάννη και από την άλλη ο Παύλος. Οι υπόλοιποι Απόστολοι ακολουθούσαν ψάλλοντες και υμνούντες. Τότε κάποιοι φθονεροί Ιουδαίοι ακούγοντας τους αγγελικούς ύμνους των Αποστόλων επιχείρησαν να πάνε να γκρεμίσουν το κρεβάτι της Παναγίας με το άγιο σώμα της. Όσοι κινήθηκαν εναντίον του σκηνώματος και των Αποστόλων τυφλώθηκαν! Στον πιο τολμηρότερο εξ αυτών που πήγε να πιάσει το κρεβάτι παρενέβη Άγγελος Κυρίου και αοράτως έκοψε τα χέρια του.

Κατόπιν αυτών οι Ιουδαίοι βλέποντας το θαύμα μετανόησαν και ικέτευαν τους Αποστόλους να τους γιατρέψουν. Οι Απόστολοι διαπίστωσαν ότι μετανόησαν και πήραν το κλαδί της φοινικιάς και άγγιξαν το πρόσωπο των τυφλωμένων και τα αποκομμένα χέρια του άλλου και με τη βοήθεια της Παναγιάς όλοι γιατρεύτηκαν. Όταν έφθασαν στον τάφο, έθεσαν κάτω το λείψανο για να το αποχαιρετίσουν και ένας –ένας που αποχαιρετούσε την Παναγία άρχισε να λέει εγκώμια.

Ο Άγιος Ιερόθεος είπε τέτοια εγκώμια όπου όχι εγώ (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός) όπου είμαι άνθρωπος αμαρτωλός και θνητός αλλά ούτε οι Άγγελοι μπορούσαν να πουν όσα είπε εκείνος. «Ω θαύμα των πάντων θαυμάτων, όπου βλέπομεν οι άνθρωποι ἡ βασίλισσα του παντός πως άπνους τίθεται; Η Μήτηρ του Ιησού πως απέθανεν; συ είσαι Παρθένε το κήρυγμα των Προφητών σύ είσαι το κήρυγμα το ιδικόν μας ἐσένα προσκυνούσιν οι Άγγελοι, τιμούσιν οι άνθρωποι, δοξάζουσιν οι Άγιοι Χαῖρε λοιπόν Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου, και δια σου μεθ’ ημών... υμνήσατε Άγγελοι, δοξάσετε Προφήται, επαινέσατε Αρχάγγελοι του βασιλέως την Μητέρα, του φωτός τη λυχνίαν, του ουρανού την πλατυτέραν, του στερεώματος την υψηλοτέραν, την προστασίαν των Χριστιανών, και μεσίστριαν του γένους ημών.

Τρεις ημέρες και νύκτες παρέμειναν οι Απόστολοι δίπλα στον τάφο της Παναγίας. Έλειπε μόνο ο Απόστολος Θωμάς, όπως και στην Ανάσταση του Κυρίου. Την τρίτη ημέρα σύννεφο τον αρπάζει και αυτόν και τον πήγε στον τάφο της Παναγίας. Πηγαίνοντας εκεί συνάντησε την Παναγία πάνω από τον τάφο σύσσωμη να ανεβαίνει στους ουρανούς και καθώς την είδε έκραξε: «Παναγία, Παναγία που υπάγεις»; Και η Παναγία του απαντά: Δέξου αυτό φίλε μου και έβγαλε τη Τιμία Ζώνη, όπου ήταν ζωσμένη και του την έδωσε. Τότε ο Θωμάς μεταβαίνει στους άλλους μαθητές και έκλαιγε γιατί δεν αξιώθηκε να παραβρεθεί στην Κοίμηση της Κυρίας Θεοτόκου. Όλοι δεν είμαστε μαθητές του ίδιου διδασκάλου, όλοι ένα κήρυγμα δεν κηρύττομε, όλοι δεν έχουμε κεφαλή τον Χριστό μας γιατί εσείς αξιωθήκατε να δείτε το θάνατο της Παναγίας και εγώ όχι. Μήπως δεν αρέσει στο Θεό το κήρυγμά μου, έλεγε με παράπονο ο Θωμάς.

Παρακαλούσε δε τους μαθητές να ανοίξουν τον τάφο για να ασπασθεί και να αποχαιρετίσει την Παναγία. Όταν οι Απόστολοι άνοιξαν τον τάφο διαπίστωσαν πως το σώμα απουσίαζε, μετεστάθη στους ουρανούς. Μετά λίγες ημέρες η Παναγία φανερώθηκε ολόσωμη στους Αποστόλους σε μία σύναξη που είχαν. Αυτή τη γιορτή πανηγυρίζομε εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Και πρέπει να τη γιορτάζουμε με δοξολογίες και ευχαριστίες με καθαρή τη καρδιά μας και όχι να τη γιορτάζουμε με πολυφαγίες, χορούς και μεθύσια, πράγματα που αρέσουν στους δαίμονες. Παναγία Θεοτόκε πρέσβευε υπέρ ημών των αμαρτωλών.

 Δεκαπενταύγουστος είναι η μεγαλύτερη θεομητορική εορτή του εκκλησιαστικού έτους και οι πιστοί χριστιανοί την ονομάζουν «Πάσχα του καλοκαιριού», διότι κατά αυτήν την ημέρα συγκροτούμε πνευματική πανήγυρη και εορτάζουμε την σεπτή Κοίμηση και την θαυμαστή Μετάσταση της Μητέρας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Η σεπτή Κοίμηση της Θεοτόκου αποτελεί για τους πιστούς ένα ιερό Μυστήριο. Πως είναι δυνατόν η Μητέρα της Ζωής, να γνωρίσει την φρικτή πραγματικότητα του θανάτου; Με δέος ψάλλουμε: «Μαριάμ πως θνήσκεις, η ζωή των πιστών, πως δε τάφος το σον σώμα εχώρησε, το χωρήσαν τον Αχώρητον παντί;».

Η Εκκλησία, μας διδάσκει πως η Θεοτόκος πέθανε θάνατο πραγματικό, και δια του θανάτου μετατέθηκε στην καινή εν Χριστώ ζωή. Η μακαρία ψυχή της εγκατέλειψε το άχραντο σώμα της, που παρέμεινε νεκρό, κηδεύτηκε και θάφτηκε από τους Αγίους Αποστόλους. Την αγνή ψυχή της παρέθεσε στα χέρια του Υιού της, που την υποδέχθηκε με τρόπο ευφρόσυνο στη Βασιλεία Του. Δεν ήταν όμως δυνατόν να αφήσει ο Κύριός μας το νεκρό σώμα της Παναγίας στην σκιά και την φθορά του θανάτου. Γι’ αυτό και τρεις ημέρες μετά την σεπτή ταφή της, το αμόλυντο νεκρό σώμα της μεταφέρθηκε στον Ουρανό, όπου πλέον η Θεοτόκος με το σώμα και την ψυχή της απολαμβάνει την δόξα, την λαμπρότητα και τη χάρη του Υιού της.

Η Κοίμηση της Παναγίας αποτελεί για όλους μας πηγή έμπνευσης, ελπίδας και παρηγορίας. Η Παναγία γνώρισε στη ζωή της, τον πόνο και την θλίψη του θανάτου. Γι’ αυτό και μπορεί να καταλάβει αυτούς που πονούν, αυτούς που θλίβονται, αυτούς που βρίσκονται στο κρεβάτι της ασθενείας. Ο πόνος, αδελφοί μου, μας αγγίζει όλους. Οι άνθρωποι πονούν σωματικά από ασθένειες και δοκιμασίες. Πονούν ψυχολογικά από συκοφαντίες, εγκατάλειψη, ασθένειες και θανάτους προσφιλών προσώπων. Πονούν πνευματικά, κυρίως όσοι αγαπούν τον Θεό και τον συνάνθρωπο και συναισθάνονται ότι με τις αμαρτίες τους λυπούν τον Θεό και αδικούν τον αδελφό τους. Τον πόνο, τις θλίψεις και τον θάνατο τα έφερε ο ίδιος ο άνθρωπος στη ζωή του, με την εγωιστική παρακοή του στο θέλημα του Θεού. Από αυτήν την οδύνη της αμαρτωλής ζωής, ήλθε να μας λυτρώσει ο Σωτήρας μας Χριστός.

 εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που γιορτάζουμε κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, είναι η μεγαλύτερη από τις θεομητορικές εορτές που καθιέρωσε η Εκκλησία μας προς τιμήν της Μητέρας του Κυρίου. Γι’ αυτό και έχει ξεχωριστή θέση στην ορθόδοξη πνευματικότητα. Το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, κατά την Ορθόδοξη διδασκαλία, κατέχει κεντρικό ρόλο στο έργο της «θείας οικονομίας». Η Παναγία έγινε το όργανο της «εν Χριστώ» σωτηρίας μας. Είναι το θεοδόχο χωρίο, δηλαδή το χωράφι, στο οποίο ο Θεός Πατέρας με τη θέλησή της έγινε γεωργός, σπόρος ο Λόγος του Θεού και φυτουργός το Πανάγιο Πνεύμα. Εάν το Άγιο Πνεύμα προσωποποιεί τη θεία αγιότητα, η Παναγία προσωποποιεί την ανθρώπινη αγιότητα, δηλαδή τον άνθρωπο που μπόρεσε να βαστάξει μέσα του το Θεό Λόγο. Εξάντλησε την ανθρώπινη δυνατότητα προσλήψεως της χάρης του Θεού.

Στο πρόσωπό της εκπληρώνονται τα γεγραμμένα, σύμφωνα με τα οποία ο Χριστός θα είναι η «ράβδος» και το «άνθος» που θα βλαστήσει από τη ρίζα του Ιεσσαί και ο βασιλεύς που θα καθίσει στο θρόνο του Δαβίδ. Η Παναγία είναι η γυναίκα εκείνη, το σπέρμα της οποίας συνέτριψε την κεφαλή του «αρχεκάκου όφεως». Αυτή είναι η αληθινή «Κιβωτός της Διαθήκης», η «πύλη η κατά ανατολάς, η κεκλεισμένη», με μια λέξη η ανακεφαλαίωση της Ιεράς Ιστορίας, η πραγμάτωση των «τύπων» και των «σκιών» της Π. Διαθήκης. Γι΄ αυτό το μόνο όνομα της Θεοτόκου, Μητέρα του Θεού, περιέχει όλο το μυστήριο της οικονομίας της σωτηρίας. Η πρώτη χαρμόσυνη αγγελία για την επανένταξη του ανθρώπου στην κοινωνία του με το Θεό δόθηκε αμέσως μετά την πτώση των πρωτοπλάστων. Σ΄ αυτό το πρωτευαγγέλιο κάπως, θα έλεγε κανείς, αόριστα μίλησε ο Θεός για Έναν απόγονο της προμήτορος, που θα συνέτριβε τον αίτιο της πτώσεως (διάβολο).

Κάθε θεομητορική εορτή είναι υπόθεση χαράς για όλη την Εκκλησία, ακριβώς γιατί η Παναγία δόξασε το ανθρώπινο γένος, με το να γίνει το πρόσωπο εκείνο που δώρισε την σάρκα της για να ενανθρωπίση το Δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Λόγος του Θεού. Οι Πατέρες της Εκκλησίας, οι ιεροί υμνογράφοι, οι αγιογράφοι συναγωνίζονται στην παρουσίαση της αξίας του προσώπου της Παναγίας μας, που είναι η χαρά των Αγγέλων, η δόξα των αγίων, αλλά και η προστασία όλων των ανθρώπων που πάσχουν και υποφέρουν από ποικίλα προβλήματα, τα οποία συνδέονται στενά με τον ανθρώπινο βίο.

Μεταξύ των πολλών Θεομητορικών εορτών σημαντική και ξεχωριστή θέση κατέχει η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που αποκτά μεγάλη σημασία και αξία τόσο ως προς το περιεχόμενό της, αφού η Παναγία νίκησε την φθορά και τον θάνατο, με την δύναμη του Χριστού, όσο και ως προς τον χρόνο που εορτάζεται, γι’ αυτό και έχει ονομασθεί Πάσχα του Καλοκαιριού.

Συμμετέχοντας σε αυτό το μεγάλο θεομητορικό πανηγύρι θα ήθελα να παρουσιάσω δύο εικόνες που χρησιμοποιεί ένας μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας μας, ο Νικόλαος Καβάσιλας για να δείξη το πάνσεπτο, παναμώμητο και αγιασμένο πρόσωπο της Παναγίας μας. Η μία εικόνα που παρουσιάζει αυθεντικά το πρόσωπο και το έργο της Παναγίας μας, είναι η εικόνα του οφθαλμού. Πράγματι, ολόκληρη η ανθρώπινη φύση, με την Παναγία, απέκτησε οφθαλμό. «Νῦν ἡ φύσις τῶν ἀνθρώπων ἐνεργόν ἔλαβε ὁφθαλμόν».