ο πέρασμα της Παναγίας από αυτόν τον κόσμο είναι ένα πέρασμα σιωπής, σεμνότητας, ταπεινοφροσύνης και ησυχίας. Μέσα στις περιγραφές των αγίων και των ιερών Ευαγγελίων δεν υπάρχουν λόγοι και φραστικές διατυπώσεις της Παναγίας, αλλά ούτε και στις Πράξεις των Αποστόλων συναντούμε αναφορές στη ζωή της. Αυτό που υπάρχει είναι μόνον μερικές αναφορές σε απόκρυφα ευαγγέλια. Δεν υπάρχουν λόγια της Παναγίας, δεν υπάρχουν πράξεις, στοιχεία της ζωής της, συγκεκριμένα γεγονότα, παρά μόνον πολύ απλές διακριτικές αναφορές στο θείο και άγιο πρόσωπό της. Αλλά όσο σιωπηλή ήταν στην επίγεια ζωή της, τόσο πλούσια στον λόγο ενώπιον του θρόνου του Θεού είναι η Παναγία μας.
Και ενώ η ίδια δεν εκφράζεται με τον λόγο, η ευαγγελική περικοπή, η οποία διαβάζεται στις εορτές της, λέγει «μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν». Η Παναγία, και γι αὐτό επιλέγεται αυτή η περικοπή, είναι το κατ ἐξοχήν πρόσωπο της θείας ακοής και της μυστικής σιωπής. Μυστικής σιωπής με την έννοια του ότι δεν βγάζει προφορικό λόγο, αλλά όμως φαίνεται πως ζει το μυστήριο του Θεού. Και θείας ακοής, γιατί όπως λέγει ο ευαγγελιστής Λουκάς «πάντα συνετήρει τά ρήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τή καρδία αὐτῆς» (Λούκ. β, 19). Τα όσα έλεγε ο Κύριος, τα όσα έπραττε, έμπαιναν στην ψυχή της και κατεγράφοντο μέσα της. Με αυτόν τον τρόπο συντηρούσε την χάρι την οποία της είχε δώσει ο Θεός.
Αλλά έχει και άλλη μια ακοή, την ακοή προς όλον τον κόσμο την ιστορική ακοή. Δεν υπάρχει άλλο πρόσωπο στο οποίο να απευθύνονται τόσες προσευχές, στο οποίο να εκφράζονται τόσα αιτήματα, στο οποίο να αποδίδεται τόση δοξολογία: οι ωραιότεροι εκκλησιαστικοί ύμνοι, οι Παρακλήσεις, οι Χαιρετισμοί, τα Θεοτοκία των εορτών, το Θεοτοκάριον, οι καλύτεροι θεολογικοί λόγοι των πατέρων της Εκκλησίας μας, όπως του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του αγίου Νεκταρίου και οι διδασκαλίες του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, είναι γεμάτα από την δύναμη και την στήριξη, την οποία δίνει η Υπεραγία Θεοτόκος σε όλη την οικουμένη. Ακούει τις προσευχές και απαντά. Είναι Γοργοϋπήκοος.
Αυτό κάνουμε και εμείς οι πιστοί. Μαζεύουμε τα προβλήματα και τις ανάγκες μας και τα μεταμορφώνουμε σε προσευχή και σε αίτημα το οποίο δια του προσώπου της Υπεραγίας Θεοτόκου κατευθύνεται προς τον Θεό. Η Παναγία, λοιπόν, είναι μακαρία διότι είναι η ακούουσα τον λόγον του Θεού, η φυλάξασα και συντηρήσασα αυτόν εν τη καρδία αυτής, αλλά και η διαρκώς και αενάως ακούουσα τους λόγους και τα αιτήματα, τις δοξολογίες και τις προσευχές όλης της Εκκλησίας, όλων των αιώνων, όλου του κόσμου.
Η Παναγία, λοιπόν, είναι μακαρία διότι είναι η ακούουσα τον λόγον του Θεού, η φυλάξασα και συντηρήσασα αυτόν εν τη καρδία αυτής, αλλά και η διαρκώς και αενάως ακούουσα τους λόγους και τα αιτήματα, τις δοξολογίες και τις προσευχές όλης της Εκκλησίας, όλων των αιώνων, όλου του κόσμου. Ακόμη και ο τρόπος της αναχώρησής της από αυτόν τον κόσμο δεν είναι θάνατος, αλλά κοίμησις, και ως κοιμωμένη είναι ζώσα. Αλλά και ως προς τον τρόπο με τον οποίον παρεμβαίνει στην ιστορία δεν είναι κοιμωμένη, αλλά δραστηριοποιημένη, διαρκώς ενεργούσα, παρεμβαίνουσα στην ιστορία και παρεμβαλλόμενη και στην δική μας την ζωή και στην δική μας την πορεία. Είναι ακοίμητος και αμετάθετος ελπίδα.
Αυτός είναι και ο λόγος που προσευχόμαστε σε αυτήν. Δεν προσευχόμαστε σε κάποιον που κοιμάται και δεν ακούει, αλλά σε κάποιον που ησυχάζει και βυθίζεται στην μυστική σιωπή και ταυτόχρονα με έναν θείο τρόπο ενεργοποιείται μέσα στην ιστορία και παρεμβαίνει σε αυτήν. Η ευχή της Εκκλησίας μας για όλους είναι να δώσει ο Θεός πολύ περισσότερα από όσα τολμούμε να ζητούμε στις προσευχές μας, πολύ ουσιαστικότερα από όσα μπορούμε να εκφράσουμε στα αιτήματά μας, να μας χαρίσει πλούσια την χάρι Του και να μας αξιώσει να ζήσουμε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής μας με την προστασία, με την πρεσβεία και με την βοήθεια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αμήν.
Του Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου
