|
Ξέρετε, αλήθεια, τι σημαίνει αιωνιότητα; «Σημαίνει αρχή χωρίς τέλος. Θα υπάρχει χωρίς να σταματάει ποτέ! Αυτό είναι η αιωνιότητα! Όλοι οι αιώνες, απ’ την αρχή μέχρι τη συντέλεια του κόσμου, είναι μπροστά της ότι ένα μικρό σημείο στο σύμπαν, ή ένα λεπτό σ’ ένα εκατομμύριο χρόνια ή, για να μιλήσουμε σωστότερα, ένα τίποτα. Αυτό είναι η αιωνιότητα!». |
ίναι αλήθεια ότι όπου υπάρχει πνευματική ωφέλεια, εκεί πολλές φορές επικρατεί συσκότιση και κυκλοφορούν διαφορετικές εξηγήσεις και αντιλήψεις οι οποίες δυσκολεύουν τους Χριστιανούς να επωφεληθούν όσο πρέπει και ταιριάζει τις αγιαστικές πράξεις της Εκκλησίας μας.
Γι’ αυτό θεωρούμε σκόπιμο από τις στήλες του μικρού αυτού ενοριακού εντύπου να δούμε με συντομία την περίπτωση του Μεγάλου Αγιασμοῦ, όπως μας την διασώζει η γραπτή παράδοση της Εκκλησίας μας.
Και πρώτα – πρώτα· Τι είναι ο Αγιασμός;
Γράφει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνῶν κ. Ευάγγελος Θεοδώρου στο περιοδικό « Εφημέριος» του έτους 1965, σελ. 10 κ.ε.· « Αγιασμός των υδάτων είναι η τελετουργική πράξις, δια της οποίας ύδωρ καθαγιάζεται δι’ ωρισμένων ευχών και επικλήσεως της επιφοιτήσεως του Αγίου Πνεύματος, ως και δια σταυροειδούς ευλογίας και εμβαπτίσεως του Τιμίου Σταυρού. Η τελετή αύτη λέγεται « Αγιασμός» ακριβώς διότι δια του ηυλογημένου ύδατος και «τῆς τούτου μεταλήψεως τέ καί ραντισμοῦ» πιστεύομεν, ὅτι ἁγιαζόμεθα καί καθαριζόμεθα τῶν ἀμαρτιῶν. Δία τοῦτο «δεόμεθα τοῦ Θεοῦ», ὅπως τό ἁγιαζόμενον ὕδωρ γένηται ἰαματικόν ψυχῶν καί σωμάτων καί πάσης ἀντικειμένης δυνάμεως ἀποτρεπτικόν.»
Η χρησιμοποίηση αγιασμένου νερού συναντάται σε πολύ παλαιούς χρόνους της ζωής των χριστιανών.
Από αρχαίους εκκλησιαστικούς ιστορικούς, όπως είναι ο Επιφάνιος, ο Θεοδώρητος κ.α., αναφέρονται θαύματα που έγιναν με το ραντισμό αγιασμένου νερού, που αγιάστηκε μόνο με τη σφράγιση δια του τύπου του Σταυρού και της επίκλησης του Αγ. Πνεύματος.
Ο καθηγητής Παν. Τρεμπέλας, στον Α´ τόμο της Θρησκευτικής και Χριστιανικής Εγκυκλοπαίδειας ( Αθήναι 1936, σελ. 136) γράφει σχετικά· « Η χρήσις ύδατος επί σκοπού ιάσεως ασθενών η καθαγιασμού τόπων βεβηλωμένων δια της εν αυτοίς ανεγέρσεως ειδωλείων η βωμών ειδωλολατρικών, του οποίου όμως ο αγιασμός εγίνετο ουχί δι’ ιδιαιτέρας τινός ακολουθίας, αλλά μόνον δια της απλής σφραγίσεως αυτού δια του τύπου του Σταυρού, ανάγεται εις χρόνους παλαιοτάτους».
Ετσι παρατηρούμε ότι το αγιασμένο νερό χρησιμοποιήθηκε από την Εκκλησία σε πολύ παλαιούς χρόνους και με την πάροδο του χρόνου διαμορφώθηκαν οι ιδιαίτερες ακολουθίες που έχουμε μέχρι σήμερα.
Έκαστος χριστιανός, είτε κληρικός, είτε λαϊκός, οφείλει να προσεύχεται πάντοτε κατά το υπό του Κυρίου λεγόμενον, «γρηγορ
Για την τέλεση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας και των άλλων Μυστηρίων ή Ιεροπραξιών απαιτείται ή χρήση διαφόρων σκευών, αποκλειστικά για το σκοπό αυτό. Αυτά είναι:
α. Το Άγιο Ποτήριο
Ποτήρι χρυσό ή αργυρό με υψηλή βάση, στο όποιο ρίχνεται ο οίνος και το ύδωρ την ώρα πού τελείται ή Άγία Προσκομιδή. Στη Θεία Λειτουργία άγιαζόμενα μετατρέπονται σε Αίμα Χρίστου. Μέσα στο Άγιο Ποτήριο τίθεται και το Σώμα του Χρίστου, μετά τον καθαγιασμό απ’ οπού μεταλαμβάνουν οι πιστοί.
Εικονίζει το Ποτήριο εκείνο στο όποιο ο Κύριος Ιερούργησε και παράδωσε στους Αποστόλους το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας (Λουκ. κβ', 20).
Τα βιβλία τα όποια χρησιμοποιούνται για την τέλεση των Ιερών Ακολουθιών, καλούνται Λειτουργικά Βιβλία.
Κυκλοφορούν διαφόρων εκδόσεων για τη χρήση τους από τους Λειτουργούς, τους Ιεροψάλτες ή Αναγνώστες, ενώ υπάρχουν και Βιβλία πού χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τους λαϊκούς.
Τα κυριότερα είναι τα εξής:
Είναι το μυστήριο της μετάνοιας μιας ψυχής, που συναισθάνεται την ευγνωμοσύνη αλλά και την ενοχή της ενώπιον του Χριστού, που σταυρώθηκε για να αναλάβει τις αμαρτίες μας και να μας επιστρέψει στον Παράδεισο. Ομολογεί κατόπιν ο άνθρωπος τις αμαρτίες του και υπόσχεται να αγωνιστεί για να εφαρμόσει το θέλημα του Θεού με ακρίβεια και αγάπη.
Αμαρτία είναι η παράβαση του θελήματος του Θεού. Συχνά έρχονται στον εξομολόγο άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι δεν έχουν κάνει σοβαρές αμαρτίες. Νομίζουν ότι αμαρτία είναι μόνον ο φόνος, η μοιχεία κλπ. Όμως η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η περιφρόνηση του Θεού. Και περιφρονεί κανείς το Θεό όταν δεν ενδιαφέρεται να μάθει το θέλημά Του και να το εφαρμόσει στη ζωή του. Έτσι απομακρύνεται σταδιακά από το Θεό και χάνει την ουράνια βασιλεία και μακαριότητα. Αυτό είναι ο πνευματικός θάνατος.
Κανείς δεν εφεύρε την εξομολόγηση! Μας την παρέδωσε ο ίδιος ο Χριστός, όταν έδωσε στους Αποστόλους εντολή να συγχωρούν αμαρτίες, εν ονόματι του Θεού. Από τότε οι Απόστολοι χειροθέτησαν τους επισκόπους και αυτοί με τη σειρά τους, τους ιερείς και ποιμένες μέχρι σήμερα. Όσο μεγάλος άγιος και να είναι κανείς, δεν σώζεται χωρίς την εξομολόγηση, γι’ αυτό και ανήκει στα υποχρεωτικά μυστήρια, όπως και το βάπτισμα.
Τα μυστήρια κατέχουν κεντρική θέση στη Χριστιανική λατρεία. «Και άλλως δε μυστήριον καλείται», γράφει ο αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος για την Ευχαριστία, «ότι ουχ απερ ορώμεν πιστεύομεν, αλλ’ έτερα ορώμεν, και έτερα πιστεύομεν... Ακούω σώμα Χριστού, ετέρως εγώ νοώ το ειρημένον, ετέρως ο άπιστος». Αυτός ο διπλός χαρακτήρας, ο ταυτόχρονα εξωτερικός και εσωτερικός, είναι το διακριτικό χαρακτηριστικό του μυστηρίου: τα μυστήρια, όπως και η Εκκλησία, είναι ταυτόχρονα ορατά και αόρατα. Σε κάθε μυστήριο υπάρχει ο συνδυασμός ενός εξωτερικού, ορατού σημείου με μια εσωτερική, πνευματική χάρη. Στο βάπτισμα ο χριστιανός υφίσταται μια ορατή κατάδυση στο νερό, ενώ ταυτόχρονα καθαρίζεται εσωτερικά από τις αμαρτίες του. Στην Ευχαριστία λαμβάνει αυτό, που από ορατή άποψη είναι άρτος και οίνος, ενώ στην πραγματικότητα μεταλαμβάνει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
Στα περισσότερα μυστήρια η Εκκλησία παίρνει υλικά πράγματα –νερό, ψωμί, κρασί, λάδι- και τα μετατρέπει σε οχήματα του αγίου Πνεύματος. Με τον τρόπο αυτό τα μυστήρια μας μεταφέρουν στο γεγονός της Σάρκωσης, όταν ο Χριστός ανέλαβε υλική σάρκα και την κατέστησε όχημα του αγίου Πνεύματος. Αφετέρου δε προεικάζουν την αποκατάσταση και την τελική λύτρωση της ύλης κατά την Εσχάτη Ημέρα.
ΤΡΙΩΔΙΟ
Εκκλησιαστική περίοδος που εκτείνεται από την Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου έως την Κυριακή του Πάσχα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της, από το οποίο παίρνει και το όνομά της, είναι ότι κατά την περίοδο αυτή οι Κανόνες που απαρτίζουν τις καθημερινές ακολουθίες αποτελούνται από τρεις ωδές και όχι εννιά, όπως συμβαίνει με όλους τους υπόλοιπους Κανόνες. Είναι πλήρης ακολουθιών, προσφέροντας στους πιστούς πολλές ευκαιρίες λειτουργικής εμπειρίας. Είναι περίοδος κατάνυξης και προετοιμασίας για το Άγιο Πάσχα και την Ανάσταση του Κυρίου. Δεν εκτείνεται πάντα στην ίδια περίοδο του έτους μια και εξαρτάται από το Πάσχα.
Ένα πνευματικό διαμάντι αγαπητοί αδελφοί μου προβάλλει απόψε η Εκκλησία μας στο τροπάριο που μόλις ακούσαμε. Ένα αστραφτερό διαμάντι που λάμπει στον ουρανό αλλά αστράφτει και στη γη. Είναι η αμαρτωλή γυναίκα που μετανόησε και έγινε αγία. Ένα τέτοιο διαμάντι μας παρουσιάζει η Εκκλησία μας την Μεγάλη Τετάρτη, που ο όρθρος της ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης.
Είναι μια πόρνη, μια γυναίκα που σχεδόν όλη της την ζωή την πέρασε μέσα στην αμαρτία. Μια ψυχή βουτηγμένη στο βούρκο, που στο τέλος όμως ανέβηκε τόσο ψηλά. Ώστε ακτινοβόλησε και ακτινοβολεί ακόμη και σήμερα. Πέρασαν 2000 χρόνια και όμως εξακολουθεί το παράδειγμα αυτής της γυναικός να παραδειγματίζει κάθε ανθρώπινη ψυχή. Δύο διαστρεβλώσεις υπάρχουν γύρω από το θέμα της αποψινής βραδιάς.
ιανύουμε τήν ἱερότερη περίοδο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας ἔτους. Τήν Μεγάλη Σαρακοστή. Ἕνα χρονικό διάστημα πού θά μᾶς ὁδηγήσει στό Πάσχα. Κι ὡς τότε: Νηστεία, ἐγκράτεια, ἀγώνας καί μπόλικη προσευχή.
Ὡς τήν «ἑορτή τῶν ἑορτῶν», τό Πάσχα, οἱ Ἱερές Ἀκολουθίες, οἱ ὁμαδικές αὐτές προσευχές πού τελοῦνται στούς Ὀρθόδοξους Ναούς μας – τουλάχιστον ὅπου ὑπάρχει ἐφημέριος – εἶναι ἀρκετές, εἶναι κατανυκτικές, γλυκές, κουραστικές καί ταυτόχρονα ...ξεκούραστες.
Κουραστικές γιά τό στόμα ἀπό τά πολλά ψαλλόμενα, κουραστικές γιά τά πόδια ἀπό τήν ὀρθοστασία, ἀλλά ξεκούραστες γιά τή ψυχή καί τό ἀνθρώπινο ταλαιπωρημένο πνεῦμα. Ἡ κάθε ἐνορία, μέ τοῦτο τό Σαρακοστιανό λειτουργικό πρόγραμμα, μεταμορφώνεται σ’ ἕνα μικρό Μοναστήρι! Κι εἶναι ὄμορφη αὐτή ἡ ἐμπειρία.
Ἡ κάθε ἡμέρα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι ἕνα εἰκοσιτετράωρο γεμάτο προσευχή! «Ἀπό φυλακῆς πρωίας μέχρι νυκτός». Ἡ ἐκκλησιαστική ἡμέρα ξεκινᾶ πάντα τό ἀπόγευμα. Ἔτσι οἱ καμπάνες, τά στόματα αὐτά τῶν Ναῶν πού προσκαλοῦν ὅσους πιστούς θέλουν στό ἐπίγειο σπίτι τοῦ Θεοῦ Πατέρα, χτυποῦν ρυθμικά κάθε ἀπόγευμα. Κι ὁ Ἱερεύς καί οἱ λιγοστοί πιστοί συμπροσεύχονται μέ τήν Ἀκολουθία τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου. Ἕνα σύνολο ψαλμῶν, κατανυκτικῶν ὕμνων καί εὐχῶν. Οἱ παλαιότεροι τήν ὀνόμαζαν «Κύριε τῶν δυνάμεων», γιατί ἀκούγεται τοῦτος ὁ ὑπέροχος ὕμνος. Ἕνας ὕμνος πού διαδηλώνει πρός κάθε κατεύθυνση πώς ὁ Θεός εἶναι δυνατότερος, ἰσχυρότερος, βοηθός, σκεπαστῆς καί σωτηρία. Ἕνας ὕμνος πού προσκαλεῖ τό Θεό νά ἔλθει κοντά στόν ἄνθρωπο! «Μεθ’ ἠμῶν γενού», ἔλα μαζί μας...
Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 44 επισκέπτες
Copyright © 2023 Πρωτοπρεσβύτερος Χρήστος Πυτιρίνης. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.
Δημιουργία ιστοτόπου: CJ web Services & Eshop
