Κυριακή μετά των φώτων

«Ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα»

κτακόσια χρόνια πριν γεννηθεί ο Κύριος ο πέμπτος Ευαγγελιστής, ο Προφήτης Ησαΐας, αγαπητοί μου αδελφοί, προφήτευσε με καταπληκτική ακρίβεια την ζωή του Χριστού μας. Είδε πώς ο Κύριος θα άρχιζε το κήρυγμά του από τα όρια Ζαβουλών και Νεφθαλείμ. Και είπε: «Γῇ Ζαβουλών και γῆ Νεφθαλείμ, ὁδόν θαλάσσης πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τών Ἐθνῶν, ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα». Ποιό είναι αυτό «το φώς το μέγα»; Είναι ο Χριστός. Μας το είπε και εκείνος : «Εγώ είμαι το φώς του Κόσμου όποιος με ακολουθεί δεν θα περπατήση μέσα στό σκοτόδι».

Φώς είναι και ο Πατήρ, φώς και το Άγιο Πνεύμα. Φώς όλη η Αγία Τριάδα, καθώς λέει ο υπέροχος ύμνος: «Φῶς ὁ Πατήρ, Φῶς ὁ Λόγος, Φῶς καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, ὅπερ ἐν γλώσσαις πυρίναις τοῖς ἀποστόλοις ἐπέμφθη, καί δι’ αὐτοῦ πᾶς ὁ κόσμος φωταγωγεῖται, Τριάδα σέβειν Ἁγίαν». Το Φώς της Θεότητός Του ο Χριστός άφησε να εκδηλωθεί πάνω στο όρος Θαβώρ με την Θεϊκή μεταμόρφωσή Του. Αυτό το γλυκό, το άκτιστο, το Θαβώριο φώς του Θεού αξιώθηκαν να το βλέπουν, αγαπητοί μου Χριστιανοί, πολλοί άγιοι της Εκκλησίας μας.

Ένας τέτοιος άγιος, ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος, που ζούσε την ολόφωτη παρουσία του Θεού ζωντανό μέσα του, γράφει: «Αυτό το φώς ευθύς όπου φανή αφανίζει κάθε λογισμό εμπαθή και αποδιώχνει κάθε πάθος τής ψυχής». Τότε καθαρίζονται τα μάτια της ψυχής, δηλαδή ο νους και ή διάνοια και βλέπουν εκείνο, που είναι γραμμένο στους μακαρισμούς «μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδία ὅτι αὐτοὶ τόν Θεόν ὄψονται» δηλαδή τον Θεό.

Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γαλακτοτροφούσης (12 Ιανουαρίου)

ἱερά εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Γαλακτοτροφούσης, βρισκόταν ἀρχικά στή Λαύρα τοῦ Ὁσίου Σάββα στά Ἱεροσόλυμα. Κατά τόν 13ο αἰώνα μ.Χ. ἐπισκέφθηκε τή Λαύρα ὁ Ἅγιος Σάββας, Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Σερβίας († 14 Ἰανουαρίου), στόν ὁποῖο ἀναφέρθηκε παράδοση σωσμένη στό μοναστήρι, κατά τήν ὁποία ὁ Ὅσιος Σάββας εἶχε πεῖ ὅτι ἡ εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γαλακτοτροφούσης θά δωριζόταν στόν Ἀρχιεπίσκοπο τῆς Σερβίας. Ἔτσι τοῦ χάρισαν τήν ἁγία εἰκόνα. Ὁ Ἅγιος Σάββας τήν πρόσφερε στή Μονή Χιλανδαρίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τήν θείαν σου Εἰκόνα ὡς τῆς δόξης σου σκήνωμα, Γαλακτοτροφοῦσα Παρθένε, προσκυνοῦντες δοξάζομεν· ἐκ ταύτης γάρ πηγάζεις μυστικῶς, τό γάλα τῶν ἀΰλων δωρεῶν, καί ἐκτρέφεις τάς καρδίας καί τάς ψυχάς, τῶν πίστει ἐκβοώντων σοι· δόξα τοῖς μεγαλείοις σου Ἁγνή, δόξα τοῖς θαυμασίοις σου, δόξα τῇ πρός ἡμᾶς σου ἀφάτῳ χρηστότητι.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τήν ἐν πρεσβείαις.
Τήν μητρικῶς θηλάζουσαν ὥσπερ βρέφος, τόν ἐξ αὐτῆς ἀνερμηνεύτως γεννηθέντα, τήν μόνην Θεοτόκον ὑμνήσωμεν, τήν γαλακτοτροφοῦσαν Χριστόν τόν Θεόν ἡμῶν· πολλῶν γάρ κινδύνων ἡμᾶς ῥύεται.

Μεγαλυνάριον.
Γαλακτοτροφούσης τήν ἱεράν, καί σεπτήν Εἰκόνα, προσκυνήσωμεν ἀδελφοί· χάριν γάρ βλυσταίνει, ἀρρήτου συμπαθείας, καί θάλπει τάς καρδίας, καί τάς ψυχάς ἡμῶν.

Ἁγία Τατιανὴ ἡ Μάρτυς (12 Ιανουαρίου)

Ἁγία Μάρτυς Τατιανή καταγόταν ἀπό τή Ρώμη καί ἔζησε κατά τήν ἐποχή τοῦ αὐτοκράτορα Ἀλεξάνδρου τοῦ Σεβήρου (222 – 235 μ.Χ.). Ὁ πατέρας της εἶχε διατελέσει ὕπατος.
Ἡ Ἁγία Τατιανή εἶχε τό ἐκκλησιαστικό ἀξίωμα τῆς διακόνισσας καί στήν ὑμνολογία παρίσταται ὡς μαθήτρια τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου. Ἡ ἐπισημότητα τῆς καταγωγῆς της καί ὁ ἔνθεος ζῆλος μέ τόν ὁποῖο ἐκτελοῦσε τά διακονικά της καθήκοντα, ἔδωσαν στήν Τατιανή περιφανή θέση μεταξύ τῶν Χριστιανῶν. Καί οἱ Ἐθνικοί ὅμως εἶχαν ἀκούσει περί αὐτῆς καί δέν μποροῦσαν νά δεχθοῦν τό γεγονός ὅτι μία τέτοια γυναίκα καταφρονοῦσε τίς κοσμικές βλέψεις καί περιφρονοῦσε τά εἴδωλα, γιά νά ὑπηρετεῖ μέ τόση αὐταπάρνηση τούς Χριστιανούς καί νά κηρύττει τό Εὐαγγέλιο τοῦ Κυρίου.
Ὅταν, ἐπί Σεβήρου, διατάχθηκε δίωξη τῶν Χριστιανῶν, ἡ Τατιανή συνελήφθη καί ἐπειδή διεκήρυττε τήν πίστη της στόν Χριστό, τήν ὁδήγησαν μπροστά στό βασιλέα καί μαζί μέ αὐτόν εἰσῆλθε σέ ἕνα εἰδωλολατρικό ναό. Ἐκεῖ ὅμως ἡ Ἁγία, μέ μιά θερμή προσευχή στόν Χριστό, συντάραξε τά ξόανα (τά ξύλινα ἀγάλματα) τῶν θεοτήτων τῆς εἰδωλολατρίας καί τά γκρέμισε στό δάπεδο. Γιά τόν λόγο αὐτό τήν ὑπέβαλαν σέ βασανιστήρια. Τήν κτύπησαν καί μέ σιδερένια νύχια τῆς ξέσκισαν τά βλέφαρα. Ἔπειτα τήν κρέμασαν καί τῆς ξύρισαν τό κεφάλι. Ἀκολούθως τήν ἔριξαν πάνω σέ φωτιά, ἀλλά δέν ἔπαθε τίποτα. Κατόπιν τήν ἔριξαν σέ πεινασμένα ἄγρια θηρία, ἀλλά αὐτά δέν τόλμησαν νά τήν βλάψουν. Ὕστερα ἀπό ὅλα αὐτά, οἱ εἰδωλολάτρες, ἔκοψαν τήν Τίμια κεφαλή καί κατ’ αὐτόν τόν τρόπο ἡ Ἁγία εἰσῆλθε μέ τό στέφανο τῆς δόξας στή χαρά τοῦ Κυρίου της.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἰσχύϊ τῆς πίστεως, κραταιωθεῖσα σεμνή, νομίμως ἐνήθλησας, ὑπέρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, Τατιανή ἔνδοξε· πάσας γάρ τάς ἰδέας, τῶν δεινῶν ἐνεγκοῦσα, ᾔσχυνας τόν Βελίαρ, τῇ ἀτρέπτῳ σου στάσει· ἐξ οὗ τῆς κακοτροπίας πάντας ἀπάλλαξον.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.
Παρθένος σεμνή, καί Μάρτυς ἀπερίτρεπτος, ἐδείχθης σαφῶς, Τατιανή θεόνυμφε· Χριστόν γάρ ποθήσασα, δι’ ἀγώνων τοῦτον ἐδόξασας· ὃν δυσώπει ῥῦσαι ἡμᾶς, παθῶν ἀδοξίας, καί παντοίων δεινῶν.

Μεγαλυνάριον.
Ἱερῶν αἱμάτων σου ταῖς βαφαῖς, βάψασα χιτῶνα, ἀφθαρσίας πορφυραυγῆ, ᾧ καί στολισθεῖσα, Τατιανή θεόφρον, πρός φῶς ἀθανασίας, χαίρουσι ἔδραμες.

Ἅγιος Βενέδικτος (12 Ιανουαρίου)

Ἅγιος Βενέδικτος καταγόταν ἀπό ἀγγλοσαξονική εὐγενή οἰκογένεια καί ὑπηρετοῦσε στήν αὐλή τοῦ βασιλέως Ὄσγουϊ τῆς Νορθαμπρίας.
Σέ ἡλικία 25 ἐτῶν ἐγκατέλειψε τόν κόσμο καί ἔγινε μοναχός. Μετέβη στήν Ρώμη, ὅπου διδάχθηκε τά τῆς μοναχικῆς πολιτείας ἀπό τούς ἐκεῖ μονάζοντες Πατέρες. Μέ ἐντολή τοῦ Πάπα Βιταλιανοῦ (657 – 672 μ.Χ.) συνόδευσε τόν Θεόδωρο, πού καταγόταν ἀπό τήν Ταρσό τῆς Κιλικίας († 19 Σεπτεμβρίου), στή Βρετανία καί διορίσθηκε Ἡγούμενος στή Μονή Ἁγίου Αὐγουστίνου Καντουαρίας. Παρέμεινε ἐκεῖ γιά μικρό χρονικό διάστημα καί στή συνέχεια ἀναχώρησε γιά τήν περιοχή τοῦ Γουεαρμάουθ, ὅπου ἵδρυσε μονές, οἱ ὁποῖες ἦσαν ὑπό τήν πνευματική καθοδήγησή του. Κάλεσε ἀπό τό ἐξωτερικό τεχνίτες, γιά νά διδάξουν στούς Ἄγγλους τήν τέχνη τῆς ἀνοικοδομήσεως ναῶν καί ἔκτισε τούς πρώτους λίθινους ναούς.
Σπουδαιότερος ἀπό τούς μαθητές του εἶναι ὁ Ἅγιος Βέδα (673 – 735 μ.Χ., † 27 Μαΐου), ὁ περίφημος συγγραφέας τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τῆς Ἀγγλίας.

Ἅγιος Μέρτιος ὁ Μάρτυρας (12 Ιανουαρίου)

Ἅγιος Μέρτιος κατετάγη, κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ), στό στρατιωτικό τάγμα στή Μαυριτανία, τό αποκαλούμενο «τῶν Μαύρων». Ἐκεῖ τόν πίεζαν νά προσφέρει θυσία στά εἴδωλα, χωρίς όμως νά καταφέρουν νά τόν πείσουν.
Ὕστερα ἀπό τήν ἄρνησή του αυτή, οἱ εἰδωλολάτρες τόν κατήγγειλαν στόν αὐτοκράτορα ὅτι λάτρευε τόν Ἰησοῦ και τόν ὁδήγησαν ἐνώπιόν του. Ὁ Μάρτυρας παρουσιάσθηκε καί στάθηκε μπροστά στόν ἡγεμόνα μέ σεμνότητα, ἀλλά καί ἄφοβη γενναιότητα. Ὁ Μέρτιος ὑποκλίθηκε πρῶτα, γιά νά δείξει ὅτι τιμᾶ τόν ἄρχοντα, ἀλλά ἔπειτα ἀνένευσε καί ἀρνήθηκε νά συμμορφωθεῖ πρός τήν διαταγή. Καί δεικνύοντας τίς πληγές, πού εἶχε μαχόμενος κάτω ἀπό τήν σημαία τοῦ αὐτοκράτορα, δήλωσε ὅτι εὐλαβεῖται τό βασιλέα, ὅτι εἶναι ἕτοιμος νά δώσει τό αἷμά του ὑπέρ τοῦ στρατιωτικοῦ καθήκοντος, ἀλλά ὅτι ἡ ψυχή του καί ἡ συνείδησή του ἀνήκουν στήν λατρεία τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Διοκλητιανός ἐξαγριώθηκε καί ἄρχισε νά ὑποβάλλει τόν Ἅγιο σέ ταπεινώσεις καί βασανιστήρια. Πρῶτα διέταξε νά τόν καθαιρέσουν ἀπό τό στρατιωτικό του ἀξίωμα, ἀφαιρώντας του τήν ζώνη, πού ἦταν τό διακριτικό γνώρισμα τοῦ στρατιωτικοῦ του ἀξιώματος καί στή συνέχεια τόν μαστίγωσαν ἀλύπητα. Άντεξε ὅμως στά βασανιστήρια χωρίς νά βγάλει τήν παραμικρή κραυγή, προκαλώντας κατάπληξη στόν τύραννο, αλλά καί ἐπαυξάνοντας τήν ὀργή του. Ἔτσι, τό βασανιστήριο συνεχίστηκε ἐπί πολλή ὥρα, μέχρι πού ὅλο τό σῶμα τοῦ Μάρτυρα ἔγινε μία ἀνοιχτή πληγή. Τότε, μέ ἐντολή τοῦ ἀδίστακτου τυράννου, σταμάτησαν τήν μαστίγωση τοῦ Μερτίου καί τόν ἔριξαν στήν φυλακή, όπου ὁ γενναίος αὐτός ἀθλητής τοῦ Χριστοῦ, παρέδωσε τήν τίμια ψυχή του στίς πατρικές ἀγκάλες Του.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr/gr/index.aspx