|
Ξέρετε, αλήθεια, τι σημαίνει αιωνιότητα; «Σημαίνει αρχή χωρίς τέλος. Θα υπάρχει χωρίς να σταματάει ποτέ! Αυτό είναι η αιωνιότητα! Όλοι οι αιώνες, απ’ την αρχή μέχρι τη συντέλεια του κόσμου, είναι μπροστά της ότι ένα μικρό σημείο στο σύμπαν, ή ένα λεπτό σ’ ένα εκατομμύριο χρόνια ή, για να μιλήσουμε σωστότερα, ένα τίποτα. Αυτό είναι η αιωνιότητα!». |
ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΛΟΥΚΑ
ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΤΡΙΩΔΙΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΩΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟΥ
«Κατέβη δεδικαιωμένoς εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ»
ύο εικόνες αντίθετες αλλά εξαιρετικά διδακτικές, αγαπητοί μου αδελφοί, μας παρουσιάζει η περικοπή του σημερινού ευαγγελίου. Δύο άνθρωποι ξεκινούν για ένα κοινό σκοπό αλλά καταλήγουν σε αντίθετα αποτελέσματα. Ο ένας είναι Φαρισαίος και ο άλλος Τελώνης. Έρχονται στο ναό και αυτό δείχνει πως το θρησκευτικό τους συναίσθημα είναι βαθιά ριζωμένο και δεν χάνεται όσο και αν το καταπιέζει η κακία και η αμαρτία, όσο και αν με χίλιους τρόπους αγωνίζονται να το ξεριζώσουν. Ο Φαρισαίος ανήκει στη τάξη των ανθρώπων της πίστεως. Κρατάει το νόμο και τους προφήτες και θεωρείται καλός και άγιος.
Όμως είναι υποκριτής. Εκμεταλλεύεται τη θρησκεία και την ευσέβεια του λαού. Προσεύχεται μεγαλόφωνα, για να τον καμαρώνουν και να τον επαινούν οι άλλοι. Ο άλλος ήταν τελώνης. Την εποχή εκείνη τελώνης ήταν το φοβερό επάγγελμα που σήμαινε καταπίεση, εκμετάλλευση και αδικία. Ήλθαν και οι δύο στο ναό. Όμως τι έπρεπε να κάνουν για να είναι δεκτή η προσευχή τους από το Θεό; Έπρεπε να γκρεμίσουν τα είδωλα που τους τυραννούσαν. Να γνωρίσουν σωστά τον αληθινό Θεό, να κατανοήσουν την θρησκεία της αγάπης που έλειπε και από τους δύο. Έρχονται να κτυπήσουν την θύρα του ελέους και της ευσπλαχνίας του Θεού. Τους εμποδίζει η αμαρτία τους.
Ο Φαρισαίος προχωρεί και σταματάει στη μέση του ναού, κοιτάζει δεξιά και αριστερά αν τον βλέπουν για να καμαρώνουν τη μεγαλοπρέπειά του και την αγιότητα, την ευλάβεια και τα καλά του έργα. Η λατρεία του δεν απευθύνεται στο Θεό. Εκείνος λατρεύει τον εαυτό του, το εγώ του. Η προσευχή του είναι ένα εγκώμιο, ένας έπαινος της φαινομενικής αρετής του. Σε ευχαριστώ Θεέ μου, λέει, γιατί δεν είμαι σαν τους άλλους αμαρτωλούς ανθρώπους η και σαν αυτόν τον δυστυχισμένο Τελώνη. Εγώ τηρώ τον νόμο, γιατί νηστεύω, προσφέρω ελεημοσύνη και τηρώ τις υποχρεώσεις μου στο ναό σου. Αρετή δεν είχε και τους άλλους κατέκρινε.
«Χριστῷ συναισταύρωμαι, ζῶ δὲ ἐουκέτι ἐγώ, ζεῖ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστὸς»
ην Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, στο ευαγγελικό ανάγνωσμα ο Χριστός καλεί όλους τους πιστούς να σηκώνουμε με πίστη τον δικό μας σταυρό λέγοντας: Εκείνος που θέλει να με ακολουθεί ως μαθητής μου, ας διακόψει κάθε σχέση με τον διεφθαρμένο από την αμαρτία εαυτό του και ας πάρει τη σταθερή απόφαση να σηκώνει καθημερινά τον σταυρό του, και τότε ας με ακολουθεί.
Διότι, όποιος θέλει να σώσει την πρόσκαιρη ζωή του, θα χάσει την αιώνια ζωή. Όποιος όμως χάσει και θυσιάσει τη ζωή του για μένα και το Ευαγγέλιό μου, αυτός θα σώσει την ψυχή του και θα κερδίσει την αιώνια μακαριότητα. Τι νόημα έχουν τα λόγια αυτά του Χριστού; Γιατί ο Χριστός ζητά από όλους τους μαθητές του να σηκώνουν διαρκώς ένα σταυρό; Για να κατανοήσουμε το νόημα των λόγων αυτών του Χριστού θα πρέπει να δούμε πότε ο Χριστός είπε τα λόγια αυτά.
Τα είπε ακριβώς μετά από την ώρα εκείνη που ο απόστολος Πέτρος με έντονο τρόπο προέτρεψε τον Κύριο να μην πάει στην Ιερουσαλήμ, να αρνηθεί το Πάθος και το σταυρικό θάνατο. Τότε ο Χριστός μπροστά στους μαθητές επέπληξε τον Πέτρο και του είπε: «ὕπαγε ὀπίσω μου, σατανᾶ».
Διότι ο Πέτρος δεν μπορούσε να κατανοήσει εκείνη την ώρα ότι χωρίς τον σταυρικό θάνατο του Χριστού δεν θα σωζόταν το ανθρώπινο γένος. Αμέσως λοιπόν μετά ο Χριστός προσκαλεί τους μαθητές του και τα πλήθη και μπροστά σε όλους λέει ότι όχι μόνον ο ίδιος πρέπει να σταυρωθεί, αλλά και ότι κανείς δεν μπορεί να σωθεί παρά μόνον αν σηκώσει ο καθένας τον δικό του σταυρό και Τον ακολουθήσει όπως το πρόβατο τον ποιμένα, όπως ο δούλος τον κύριό του, όπως ο στρατιώτης τον βασιλέα, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο. Αλλά τί σημαίνει να σηκώνουμε τον σταυρό μας;
Ο Εσπερινός της Πεντηκοστής.
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν...»
ατά την «έσχατη» και «μεγάλη» και «σωτήρια» ημέρα της Πεντηκοστής, κατά την οποία μας αποκαλύφθηκε και προσκυνούμε και δοξάζουμε το μέγα μυστήριο της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου και Ασυγχύτου Τριάδος, του Ενός και Μοναδικού Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, τελούμε τον «Εσπερινό της Γονυκλισίας», κατά τον οποίο ψάλλουμε ύμνους αφιερωμένους κατ' εξοχήν στο Πανάγιο Πνεύμα, το τρίτο Πρόσωπο της Τρισηλίου Θεότητος, που είναι «φως και ζωή και ζώσα πηγή νοερά. Πνεύμα σοφίας, Πνεύμα συνέσεως, αγαθόν, ευθές, νοερόν. ηγεμονεύον, καθαίρον τα πταίσματα, Θεός και θεοποιούν, πυρ εκ πυρός προϊόν, λαλούν, ενεργούν, διαιρούν τα χαρίσματα».
Αμέσως μετά την «Είσοδο» του Εσπερινού, κι αφού ψαλεϊ το «Φως ίλαρόν» και το πανηγυρικό
Μέγα Προκείμενο «Τις Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών; Συ ει ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνος!» σε ήχο βαρύ, μεγαλόπρεπο, αντάξιο του νοήματος και του μηνύματός του, ο Διάκονος μάς καλεί, κλήρο και λαό. να γονατίσουμε και ν' απευθύνουμε στον Θεό γονυπετείς λόγο ικεσίας: «'Έτι και έτι. κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».
Από τη λαμπροχαρμόσυνη αγία ημέρα του Πάσχα μέχρι και σήμερα, η γονυκλισία ήταν απαγορευμένη. Σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες, και για να υπογραμμίζεται το χαρούμενο και σωτήριο μήνυμα των αναστάσιμων βιωμάτων της Εκκλησίας, η προσευχή των Ορθοδόξων γίνεται «ορθοστάδην».
ήν σημερινή Κυριακή, Κυριακή μετά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου καί πρίν ἀπό τήν Πεντηκοστή, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τιμᾶ τήν μνήμη τῶν ἁγίων 318 πατέρων, οἱ ὁποῖοι ἔλαβαν μέρος στήν πρώτη Οἰκουμενική Συνοδο στήν Νίκαια τῆς Βιθυνίας τό 325 μ. Χ. Ἡ Σύνοδος αὐτή εἶναι γνωστή γιά τούς ἀγῶνες τῶν ἁγίων πατέρων ἐναντίον τῆς φοβερῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρείου, ὁ ὁποῖος ὑποστήριζε ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι τό πρῶτο κτίσμα τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἅγιοι πατέρες καθοδηγήθηκαν ἀπό τό ἅγιο Πνεῦμα καί ἔδειξαν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός δέν εἶναι κτίσμα, ἀλλά γέννημα τοῦ Θεοῦ Πατρός δηλαδή ἀληθινός καί τέλειος Θεός.
Αὐτήν τήν σωτήρια ἀλήθεια τήν διατύπωσαν στό γνωστό μας Σύμβολο τῆς Πίστεως μέ τίς φράσεις: «τόν ἐκ τοῦ Πατρός γεννηθέντα πρό πάντων τῶν αἰώνων... γεννηθέντα, οὐ ποιηθέντα, ὁμοοούσιον τῷ Πατρί ...» καί τήν ἄφησαν ἀνεκτίμητη κληρονομιά στήν Ἐκκλησία. Μ' αὐτήν τήν ἀλήθεια ἔχει σχέση ἡ εὐαγγελική περικοπή, τήν ὁποία ὤρισαν οἱ ἅγιοι πατέρες νά διαβάζεται αὐτή τήν Κυριακή. Ἡ περικοπή περιλαμβάνει τήν προσευχή τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι γνωστή ὡς ἀρχιερατική προσευχή καί τήν ἔκανε ὁ Χριστός λίγο πρίν ἀπό τό πάθος του στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ.
Εἶναι ἡ προσευχή, πού ἄκουσε καί κατέγραψε ὁ ἀγαπημένος μαθητής τοῦ ὁ Ἰωάννης. Οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ, μετά τόν Μυστικό Δεῖπνο, κατάλαβαν ὅτι ὁ Διδάσκαλός τους κινδυνεύει καί ταράχθηκαν. Ὡς ἄνθρωποι, πού ἀκόμη δέν εἶχαν λάβει πλήρως τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχασαν τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός θέλησε νά ἀναπτερώσει τό φρόνημά τους καί νά τούς ἑτοιμάσει γιά τίς δύσκολες ὧρες πού θά ἀκολουθοῦσαν. Αὐτό τό ἐπιχείρησε μέ δύο τρόπους μέσα ἀπό τήν προσευχή. Πρῶτον μέ τό νά τούς ἀποκαλύψει ποιός εἶναι ὁ ἴδιος καί δεύτερον μέ τό νά τούς δείξει τήν ἀμέτρητη θεϊκή του ἀγάπη.
ήν ψυχωφελῆ, πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν, καί τήν Ἁγίαν Ἑβδομάδα τοῦ πάθους σού, αἰτοῦμεν κατιδεῖν Φιλάνθρωπε …». Με αυτά τα λόγια του στιχηρού στον εσπερινό της Παρασκευής, πριν την Κυριακή των Βαΐων, τελειώνει η Μεγάλη Σαρακοστή. Μπαίνουμε πια στην «Αγία Εβδομάδα», στην περίοδο του εορτασμού των παθών του Χριστού, του Θανάτου και της Αναστάσεως Του. Περίοδος που αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου. Τα γεγονότα της διπλής γιορτής, η ανάσταση του Λαζάρου και η είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα, αναφέρονται στα λειτουργικά κείμενα σαν «προοίμιο του Σταυρού». Έτσι, για να καταλάβουμε καλύτερα αυτά τα γεγονότα, θα πρέπει να τα δούμε μέσα στα πλαίσια της Μεγάλης Εβδομάδας.
Το κοινό απολυτίκιο των δύο αυτών ημερών: «τήν κοινήν ἀνάστασιν πρό τού σου πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τόν Λάζαρον, Χριστέ ὁ Θεός…» μας βεβαιώνει, με κατηγορηματικό τρόπο, για την αλήθεια της κοινής ανάστασης. Είναι πολύ σημαντικό ότι μια από τις μεγάλες γιορτές της Εκκλησίας μας, η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα, γίνεται ο οδηγός στην πορεία μας μέσα στο σκοτάδι του Σταυρού. Έτσι το φως και η χαρά λάμπουν όχι μόνο στο τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας αλλά και στην αρχή της. Το φως και η χαρά φωτίζουν αυτό το σκοτάδι και αποκαλύπτουν το βαθύ και τελικό νόημα του. Όλοι όσοι είναι εξοικειωμένοι με την Ορθόδοξη λατρεία γνωρίζουν τον ιδιότυπο, σχεδόν παράδοξο, χαρακτήρα των ακολουθιών του Σαββάτου του Λαζάρου.
αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι περίοδος στην οποία η Εκκλησία μας καλεί τα παιδιά της σε πνευματικές ασκήσεις και περισυλλογή. Είναι περίοδος μετανοίας. Κυριακή Πέμπτη των Νηστειών, προβάλλει ως υπόδειγμα μία γυναίκα που μετανόησε και επέστρεψε στο Θεό. είναι η όσια Μαρία η Αιγύπτια εορτάζει δύο φορές το χρόνο, την 1η Απριλίου και σήμερα. Γύρω από τον βίο της θα στραφεί ο λόγος. Τα παλιά τα χρόνια ζούσε στην έρημο ένας ασκητής, ο Ζωσιμάς. Η φήμη του προσείλκυε πολλές ψυχές. Ήταν όντως άγιος. Άλλα μία μέρα του πέρασε ένας λογισμός - αρκεί και ένας λογισμός για να κάνη τον άνθρωπο ν' αμαρτήσει.
Ο σατανάς του έλεγε «Ζωσιμά, είσαι ο αγιότερος άνθρωπος!». Ο Θεός όμως, που αγαπούσε το Ζωσιμά, δια οράματος του είπε «Δεν είσαι συ ο αγιότερος κοντά στον Ιορδάνη ποταμό υπάρχει κάποιος ανώτερος από σένα». Υπήκουσε και πήγε στον Ιορδάνη, σ' ένα ξακουσμένο μοναστήρι. Εκεί είχαν συνήθεια, την πρώτη μέρα της μεγάλης Τεσσαρακοστής όλοι οι καλόγηροι να φεύγουν αδείαζαν το μοναστήρι, έβγαιναν στην έρημο, κ' εκεί έμεναν 40 μέρες. Επέστρεφαν την Κυριακή των Βαΐων, για να εορτάσουν όλοι μαζί τα πάθη και την ανάστασι του Κυρίου. Έτσι έκανε κι ο άγιος Ζωσιμάς. Βγήκε στην έρημο. Καθώς περπατούσε, βλέπει μία σκια. Φοβήθηκε. Πλησιάζει. Δεν ήταν φάντασμα, ήταν μία γυναίκα η Μαρία η Αιγύπτια.
ο Σαββατο της Ε' εβδομάδος των Νηστειών χαρακτηρίζεται στο εορτολόγιο της Εκκλησίας ως «Σαββατον του Ακαθίστου». Επίσης ο ύμνος αυτός ψάλλεται τμηματικώς κατά τα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων Παρασκευών της Τεσσαρακοστής. Την πέμπτη εβδομάδα γίνεται η ανακεφαλαίωσις. Δεν πιστεύω να υπάρχει άλλο υμνολογικό κείμενο της Εκκλησίας μας, που να χρησιμοποιήθηκε τόσες φορές όσες ο Ακάθιστος. Στα Μοναστήρια τον διαβάζουν κάθε ημέρα και όλοι οι μοναχοί τον γνωρίζουν από στήθους. Στις ενορίες είναι μία από τις προσφιλέστερες στον λαο ακολουθίες, που συγκεντρώνουν κάθε Παρασκευή βράδυ κατά την περίοδο της Τεσσαρακοστής ένα πλήθος κόσμου.
Η Παναγία την οποία υμνολογεί ο Ακάθιστος, σ ὅλη την μακραίωνη ζωή της Εκκλησίας είναι το κέντρο της ευλαβείας των χριστιανών, το πρόσωπο που μακαρίζουν, κατά την πρόρρησή της, «πάσαι αι γενεαί» (Λουκ. 1, 48). Θα παρατρέξουμε το διαφιλονικούμενο θέμα του χρόνου της συντάξεως και του ποιητού του Ακαθίστου....Όποιος και αν ήταν ο ποιητής και με οποιοδήποτε ιστορικό γεγονός και αν συνδέθηκε πρωταρχικά ο Ακάθιστος, ένα είναι το αδιαμφισβήτητο στοιχείο, που μας δίνουν οι σχετικές πηγές, ότι ο ύμνος ψέλνονταν ως ευχαριστήριος ωδή προς την υπέρμαχο στρατηγό του Βυζαντινού κράτους. Κατά την παρατήρηση του Συναξαριστού ο ύμνος λέγεται «Ακάθιστος»,, γιατί τότε κατά την σωτηρία της Πολως και από τότε μέχρι σήμερα, όταν οι οίκοι του ύμνου αυτού ψέλνονταν, «ορθοί πάντες» τους άκουγαν εις ένδειξη ευχαριστίας προς την Θεοτόκο, ενώ στους οίκους των άλλων κοντακίων «εξ έθους» κάθονταν.
«Εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν»
είλη αγγελικά, αλλά και χείλη ανθρώπινα απηύθυναν τις λέξεις αυτές προς την Παναγία Παρθένο, κατά την ώρα του Ευαγγελισμού, μετά το εισαγωγικό «χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ», πρόσθεσε ό αρχάγγελος την χαρακτηριστική αυτήν φράση, την τόσον τιμητική για την Παναγία μας «εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξι». Και ιδού ότι δεν είχε περάσει πολύς χρόνος, και τις λέξεις αυτές τις επαναλαμβάνει προς την Παρθένο Μαρία ή συγγενής της Ελισάβετ, κατά την επίσκεψη της Παρθένου «εἰς την ὀρεινήν, εἰς πόλιν Ἰούδα… εἰς τον οἶκον Ζαχαρίου».
«Εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξί», προσφωνεί και ή Ελισάβετ την Παναγία Παρθένο. Το νόημα της φράσεως αυτής είναι, ότι, μεταξύ όλων των γυναικών όλων των αιώνων και όλων των λαών, αυτή είναι ή κατ’ εξοχήν ευλογημένη, διότι αυτή εν μέσω όλης της γυναικείας φύσεως ευρέθη ή εκλεκτή, για να γίνει μητέρα του Υιού του Θεού. Αυτή εκλέγεται από τον Θεό, για να γίνει όργανο ευλογίας στούς ανθρώπους. Και γι’ αυτό ονομάζεται «εὐλογημένη ἐν γυναιξί», ως το εξαίρετο όργανο, δια του οποίου μετοχετεύεται ή ευλογία του Θεού στην ανθρωπότητα.
Σε αντίθεση προς την προμήτορα Εύα, η οποία, ατυχώς, έγινε όργανο κατάρας και πολλής συμφορας, ή Παναγία Παρθένος γίνεται το όργανο της μεταδόσεως της ευλογίας του Θεού στην ανθρωπότητα. Προσφυέστατα λοιπόν αρμόζει στη Παναγία μας αυτή ή χαρακτηριστική λέξις «εὐλογημένη». Αλλά όμως δεν πρέπει να λησμονούμε, αγαπητοί, ότι και κάθε χριστιανός πρέπει να γίνει ευλογημένος άνθρωπος. Πρέπει δηλαδή να θέλει και να προσπαθεί να γίνεται ευλογημένος ό ίδιος ατομικά και όργανο και πηγή ευλογίας για τους άλλους.
Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 58 επισκέπτες
Copyright © 2023 Πρωτοπρεσβύτερος Χρήστος Πυτιρίνης. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.
Δημιουργία ιστοτόπου: CJ web Services & Eshop
